کهیر و آنژیوادم

کهیر و آنژیوادم (urticaria) یک واکنش پوستی است که باعث ایجاد برجستگی­های خارش ­آور می­شود. این برجستگی­ ها اندازه ­های مختلفی دارند و به صورت نقاط کوچک تا لک­ های بزرگ با ضخامت چند اینچی ظاهر می­شوند. کهیر می­تواند به خاطر مصرف برخی غذاها، داروها یا دیگر مواد ایجاد شود. آنژیوادم یک نوع تورم است که بر لایه عمیق­تر پوست تاثیر می­گذارد و اغلب نواحی اطراف صورت و لب­ ها را درگیر می­کند. در بسیاری از موارد، کهیر و آنژیوادم آسیبی ایجاد نمی­کنند و حتی بدون درمان، آثار بلند مدتی از خود به جا نمی­گذارند. رایج­ترین نوع درمان داروهای آنتی هیستامین است. نوع حاد آن در صورتی که تورم در گلو یا زبان باعث انسداد راه هوا شود، می­تواند خطرناک و مرگ آور باشد.

علائم کهیر و آنژیوادم

برجستگی­ های مرتبط با کهیر می­توانند به صورت زیر ظاهر شوند:

• قرمز یا به رنگ پوست
•  به شدت خارش آور
•  به شکل بیضی یا مارپیچ
•  اندازه­ای کمتر از یک تا چند اینچ

بیشتر کهیرها ظرف ۲۴ ساعت از بین خواهند رفت. و میتوانند مزمن باشند و برای چند ماه یا چند سال ادامه داشته باشند. آنژیوادم یک واکنش مشابه کهیر است که لایه­ های عمیق ­تر پوست را درگیر می­کند. آنژیوادم بیشتر در اطراف چشم­ ها، گونه­ ها یا لب­ ها ظاهر می­شود. و این دو می­توانند بطور مجزا یا همزمان اتفاق بیفتند.

علائم و نشانه ­های آنژیوادم شامل موارد زیر است:

•  برجستگی ­های بزرگ، ضخیم و سفت
•  تورم و سرخی پوست
•  درد یا احساس گرما در نواحی درگیر

تشخیص کهیر و آنژیوادم

پزشک معمولا با تکیه بر علائم بالینی بیمار و توصیفی که خود فرد از دلایل ابتلا، سابقه خانوادگی و همینطور پزشکی ارائه می دهد، به تشخیص روشنی از آنژیوادم و علل ایجاد کننده آن دست می­ یابد. همچنین مصرف هرگونه دارویی که با احتمال وقوع آنژیوادم در ارتباط باشد، مانند کاپتوپریل نیز باید در نظر گرفته شود. در ادامه مشخص می­شود که آیا بیمار قبل از تظاهر نشانه­ های آنژیوادم در معرض مواد حساسیت زا قرار داشته است و یا خیر؟

در صورتی که به این سوال پاسخ مثبت داده شود، پزشک می­تواند به آنژیوادم آلرژیک شک کند. وجود کهیر به تایید این وضعیت کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، سابقه خانوادگی آنژیوادم ممکن است حاکی از ارثی بودن این بیماری میان اعضای یک خانواده باشد. در ادامه پزشک می­تواند به منظور تشخیص دقیق ­تر نوع آنژیوادم، دستور انجام آزمایشات زیر را بدهد:

•  تست حساسیت پوستی با هدف تایید و یا رد ارتباط با واکنش های آلرژیک احتمالی.
• آزمایش خون به منظور مشاهده نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن به یک ماده حساسیت زای خاص.
• آزمایش خون در راستای بررسی سطح مهار کننده C۱ در بدن.

کهیر حاد به صورت برجستگی قرمز و خارش دار در سطح پوست ظاهر می­ شود، که اندازه­ های متفاوتی دارند و به سرعت هم از بین می­روند و بر روی پوست جابه­ جا می­شوند.

کهیر حاد

یک بیماری شایع پوست است که معمولا به دنبال خوردن یک غذا یا داروی خاصی ایجاد می­ شود. عوامل محیطی مانند گرما، سرما، نور خورشید، تماس با آب و گزش حشرات هم می­توانند سبب بروز کهیر شوند. کهیر مزمن برای ماه ­ها وجود دارد و معمولا علتی برای آن پیدا نمی­ شود. کهیر یک بیماری مسری نیست. تمامی عواملی که باعث بروز کهیر می­شوند، می­توانند آنژیوادم هم ایجاد کنند. نوعی از آنژیوادم وجود دارد که ارثی است و معمولا به درمان­ های آلرژیک پاسخ مناسب نمی ­دهد و بیماری خطرناکی است که باید توسط آلرژیت تشخیص داده شده و درمان صورت گیرد. آنژیوادم علاوه بر خارش درد شدیدی هم دارد و معمولا در اطراف لب­ ها، چشم­ ها و اندام­ ها مشاهده می­شود. انجام تست­ های تشخیصی آلرژی در بررسی کهیر و آنژیوادم در موارد خاص ضرورت دارد که توسط پزشک آلرژیت انجام می­شود.

عوامل ایجاد کننده کهیر و آنژیوادم

این آلرژی می­تواند توسط عوامل زیر ایجاد شود:

غذا:

بسیاری از غذاها می­توانند در افراد مستعد به حساسیت واکنش­ هایی را ایجاد کنند. غذاهای اصلی ایجاد کننده کهیر عبارتند از: ماهی صدف، بادام زمینی، آجیل، تخم مرغ و شیر.

داروها:

تقریبا هر دارویی می­تواند باعث کهیر یا آنژیوادم شود. با این وجود مقصرین اصلی: پنی سیلین، آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin IB)  و غیره، ناپروکسن (Aleve) و داروهای کنترل کننده فشار است.

عوامل رایج آلرژی زا :

موارد دیگری که می­توانند کهیر و آنژیوادم ایجاد کنند شامل: گرده گیاهان، پرز، مو و پر حیوانات و نیش حشرات می­شوند.

عوامل محیطی:

در این زمینه مواردی مانند گرما، سرما، نور خورشید، آب، فشار روی پوست، استرس و ورزش تاثیر گذارند.

شرایط پزشکی نهفته:

همچنین می­توانند گاهی اوقات در پاسخ به انتقال خون، اختلالات سیستم ایمنی مانند لوپوس (سل پوستی)، انواع گوناگونی از سرطان­ ها مانند سرطان لنف، بیمارهای تیروئید، عفونت های باکتریایی و ویروسی مانند هپاتیت، ایدز، سیتومگالوویروس (cytomegalovirus) و ویروس اپستین بار (Epstein-Barr virus)  ایجاد شوند.

ژنتیک:

آنژیوادم ارثی نوع نادری از این بیماری است که بخاطر عوامل ارثی یا ژنتیکی رخ می­ دهد. این نوع با میزان پایین یا کارکرد غیرعادی برخی از پروتئین­ های خون در ارتباط است که در تنظیم کارکرد سیستم ایمنی بدن نقش دارند.

درمان کهیر و آنژیوادم

پزشک در صورت وجود برآمدگی ­ها و تورم شما را معاینه و با بررسی دقیق سابقه پزشکی شما عوامل احتمالی ایجاد کننده حساسیت را شناسایی می­ کند. در برخی موارد پزشک ممکن است آزمایش آلرژی پوستی را توصیه کند. همچنین پزشک می­تواند برای بررسی میزان و کارکرد برخی پروتئین ­های خون درصورتیکه عامل احتمالی آنژیوادم ارثی است، آزمایش خون را پیشنهاد دهد. اگر علائم شما خفیف است، نیازی به درمان ندارید. در بسیاری از موارد کهیر و آنژیوادم خود به خود خوب می شوند. با این وجود درمان اغلب می تواند برای خارش شدید یا ناراحتی حاد بکار رود.

داروها

داروهای ضد خارش: درمان استاندارد برای این آلرژی آنتی هیستامین است که باعث کاهش خارش، تورم و دیگر علائم آلرژیک می شود.

داروهای ضدالتهاب: برای کهیر یا آنژیوادم حاد، پزشکان گاهی اوقات دارو های خوراکی کورتیکواستروئید (corticosteroid) از جمله پردنیزون (prednisone) را تجویز می کنند که تورم، سرخی و خارش را کاهش می­دهد.

داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند: اگر داروهای آنتی ‎هیستامین و کورتیکواستروئید غیرموثر باشند، پزشک شما ممکن است دارویی را برای آرام ساختن یک سیستم ایمنی فعال تجویز کند.

داروهای کاهنده درد و تورم: نوع مزمن را می توان با نوعی داروی ضدالتهابی فاقد استروئید با نام آنتاگونیست لکوترین  (leukotriene antagonists)  درمان کرد.

کنترل کننده های پروتئین خون: اگر مبتلا به آنژیوادم ارثی هستید، داروهای گوناگونی وجود دارند که می­توانند با تنظیم میزان برخی از پروتئین­های موجود در خون علائم بیماری را کاهش دهند.

درمان های خانگی کهیر و آنژیوادم

اگر دچار کهیر خفیف شدید، این نکات می­تواند به کاهش علائم شما کمک کند:

•   عواملی مانند گرده گیاهان، مو و پرز حیوانات، شیره درختان و نیش حشرات اجتناب کنید.
•   داروی بدون نسخه ضد خارش استفاده کنید: مانند آنتی‎ هیستامین خوراکی و لوراتادین  (Claritin)، سیتریزین (Zyrtec Allergy) یا دیفن هیدرامین (Benadryl Allergy)
•  کمپرس سرد و مرطوب استفاده کنید. بسته شدن ناحیه درگیر با بانداژ یا پانسمان خنک و مرطوب می­تواند به تسکین خارش پوست و جلوگیری از خراش کمک کند.
•  حمام آب خنک بگیرید: برای تسکین خارش، آب را همراه با جوش شیرین، آرد جو دوسر نپخته یا جوی کلوئیدی روی پوست بپاشید که نوعی از دانه های ریز جو مخصوص حمام کردن است  (Aveeno)  و غیره.
•  لباس­ های راحت و گشاد، با بافت نرم از جنس کتان بپوشید: از  لباس­ های زمخت، تنگ، پوست خراش یا پشمی اجتناب کنید. این کار باعث جلوگیری از تحریک پوست می­ شود.

در صورت نیاز به درمان کهیر و آنژیوادم می توانید با شماره های مطب تماس گرفته یا از طریق اپلیکیشن زوپ بصورت متنی یا ویدئویی مشاوره بگیرین تا بهترین راه درمان را به شما پیشنهاد دهیم.