رینیت آلرژیک (تب یونجه) یا حساسیت بینی چیست؟
رینیت آلرژیک (تب یونجه)، که به آن التهاب مخاط بینی حساسیتی هم گفته میشود، علائم و نشانههایی مانند سرماخوردگی، از قبیل آبریزش بینی، خارش چشم، گرفتگی بینی، عطسه و احتقان بینی(کیپ شدن و گرفتگی) ایجاد میکند. اما برعکس سرماخوردگی، ویروس عامل رینیت آلرژیک نیست.
رینیت آلرژیک به علت واکنش حساسیتی به آلرژنهای خارجی استنشاقی مانند گرده، هیره، یا پوستههای کوچک ،مو وکرک گربهها، سگها و سایر حیوانات دارای پوست یا پر،ایجاد میشود.
جدا از اینکه رینیت آلرژیک حالتان را خیلی بد میکند، میتواند بر عملکردتان در محل کار یا مدرسه تأثیر بگذارد و به طور کلی در زندگی شما تداخل ایجاد کند. اما مجبور نیستید علائم مزاحم را تحمل کنید. میتوانید از محرکها اجتناب کنید و درمان مناسب را پیدا کنید.
علائم و نشانههای رینیت آلرژیک (تب یونجه) ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آبریزش و گرفتگی بینی
- آبریزش، خارش، چشم قرمز (التهاب ملتحمۀ حساسیتی)
- عطسه
- سرفه
- خارش بینی، سقف دهان یا گلو
- پوست متورم و آبی رنگ زیر چشم (سیاهی زیر چشم)
- ترشحات پشت حلقی
- خستگی همانطور که میبینید ، بسیاری از علایم مشابه سرماخوردگی هست و ممکن است به اشتباه برای شما ، آنتی بیوتیک تجویز گردد.
- نشانهها و علائم رینیت آلرژیک ممکن است در زمان خاصی از سال شروع یا تشدید شوند. محرکهاعبارتند از:
- گردۀ درخت که در اوایل بهار رایج است.
- گردۀ چمن ها که در اواخر بهار و تابستان رایج است.
- گردۀ علفهای هرز و کپک که در پاییز رایج است.
- هیرهها، سوسکها و شورۀ سر حیوانات خانگی میتوانند در طول سال آزاردهنده (دائمی) باشند. علائم ناشی از شوره ممکن است در زمستان که در و پنجرۀ خانهها بسته است بدتر شوند.
- هاگ قارچهای داخلی و خارجی و کپکها هم فصلی و هم دائمی به حساب میآیند.
بنابراین رینیت آلرژیک ممکن است فقط در فصلهای خاصی باشد یا در تمام طول سال دیده شود و این ایده که حساسیت بینی همیشه فصلی هست کاملا اشتباه میباشد.
آیا رینیت آلرژیک (تب یونجه)همیشه فصلی هست؟
نشانهها و علائم رینیت آلرژیک ممکن است در زمان خاصی از سال شروع یا تشدید شوند. محرکها عبارتند از:
- گردۀ درخت که در اوایل بهار رایج است.
- گردۀ چمن ها که در اواخر بهار و تابستان رایج است.
- گردۀ علفهای هرز و کپک که در پاییز رایج است.
- هیرهها، سوسکها و شورۀ سر حیوانات خانگی میتوانند در طول سال آزاردهنده (دائمی) باشند. علائم ناشی از شوره ممکن است در زمستان که در و پنجرۀ خانهها بسته است بدتر شوند.
- هاگ قارچهای داخلی و خارجی و کپکها هم فصلی و هم دائمی به حساب میآیند.
بنابراین رینیت آلرژیک ممکن است فقط در فصلهای خاصی باشد یا در تمام طول سال دیده شود و این ایده که حساسیت بینی همیشه فصلی هست کاملا اشتباه میباشد.
رینیت آلرژیک (تب یونجه) یا سرماخوردگی عادی؟
علائم و نشانهها ممکن است مشابه باشند، بنابراین به سختی میتوان گفت که به کدام بیماری مبتلا هستید.ضمن اینکه سرماخوردگی در هیچ فردی همیشگی نیست و حداکثر بعد از یک هفته برطرف میشود و اغلب بیش از چندبار در طی سال رخ نمیدهد و همیشه با تب (هرچند خفیف)همراه هست.
علتها
هنگامی که رینیت آلرژیک دارید، سیستم ایمنی بدنتان مادۀ بیخطری را که در هوا وجود دارد به عنوان مادهای مضر تشخیص میدهد. سپس سیستم ایمنی بدنتان پادتنها را برای این مادۀ بیضرر تولید میکند. دفعۀ بعد که در تماس با این ماده قرار میگیرید، این پادتنها به سیستم ایمنی بدنتان علامت میدهند تا مواد شیمیایی مانند هیستامین را در جریان خونتان آزاد کنند، که باعث ایجاد واکنشی میشود که منجر به علائم و نشانههای رینیت آلرژیک میشود.
توجه شود که غذاها علت اصلی در رینیت آلرژیک نیستند و نیاز به پرهیز از غذاهای متعدد نیست هرچند برخی غذاها مانند خربزه، بادمجان یا کیوی ممکن است علایم فرد را تشدید کنند اما علت زمینه ای نیستند.
عوامل خطر
- موارد زیر میتوانند خطر ابتلا به رینیت آلرژیک را افزایش دهند:
- داشتن سایر حساسیتها یا آسم
- داشتن درماتیت آتوپیک (اگزما)
- داشتن فامیل نسبی (مانند پدر یا مادر یا خواهر یا برادر) که حساسیت یا آسم دارند.
- زندگی یا کار کردن در محیطی که به طور مداوم شما را در معرض آلرژنها قرار میدهد؛ مانند شورۀ حیوانات و یا هیره.
- داشتن مادری که در طول اولین سال زندگی شما سیگار میکشیده است.
عوارض جانبی
مشکلات مربوط به رینیت آلرژیک شامل موارد زیر میشوند:
- کاهش کیفیت زندگی. رینیت آلرژیک باعث میشود از فعالیتهایتان لذت نبرید و بازدۀ کمتری داشته باشید. برای بسیاری از افراد، علائم تب یونجه منجر به غیبت در محل کار یا مدرسه میشوند.
- خواب کم. علائم تب یونجه میتوانند شما را بیدار نگه دارد یا خوابیدن را سخت کنند، که میتوانند منجر به خستگی و احساس ناخوشایندی شود. (احساس بیماری)
- بدتر شدن آسم. تب یونجه میتواند علائم و نشانههای آسم، از جمله سرفه و خس خس سینه، را بدتر کند.
- سینوزیت. گرفتگی سینوسی طولانیمدت به علت تب یونجه ممکن است حساسیتتان به سینوزیتف یعنی عفونت یا التهاب غشایی که خطوط سینوس را تشکیل میدهد، را افزایش دهد.
- عفونت گوش. تب یونجه اغلب در کودکان باعث عفونت گوش میانی (اوتیتیس مدیا) است.
پیشگیری
هیچ راهی برای پیشگیری از مبتلا شدن به تب یونجه وجود ندارد. اگر تب یونجه دارید، بهترین کار این است که کمتر در معرض آلرژنهایی که علائم را در شما ایجاد میکنند باشید. قبل از اینکه در معرض آلرژنها قرار بگیرید، با تجویز پزشکتان از داروهای ضدحساسیت استفاده کنید.
تشخیص
پزشکتان معاینۀ فیزیکی انجام میدهد، سابقۀ پزشکیتان را بررسی میکند و احتمالاً یک یا هر دو آزمایش زیر را توصیه میکند:
- آزمایش تست پوست. بعد از اینکه مقدار کمی از موادی که میتوانند باعث واکنش حساسیتی شوند به بازو و یا بالای کمرتان تزریق میشود، شما را کنترل میکنند تا واکنش حساسیتی از خود نشان دهید. اگر حساسیت داشته باشید، در محل آن آلرژن برآمدگی (کهیر) ایجاد میشود. متخصصان حساسیت معمولاً آمادهاند تا از شما آزمایشهای حساسیت پوستی بگیرند.
- آزمایش حساسیت خون. تقریبا هیچ ارزشی ندارد و انجام آن جز در موارد نادر توصیه نمی گردد.
داروهایی که برای تب یونجه میتوانید استفاده کنید عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدهای بینی. این اسپریهای بینی به منظور پیشگیری و درمان التهاب بینی، خارش بینی و آبریزش ناشی از تب یونجه مفید هستند. برای بسیاری از مردم، این اسپریهای بینی مؤثرترین داروی ضد تب یونجه هستند و اغلب اولین دارویی هستند که تجویز میشوند.
این داروها جز ایمنترین داروها هستند و اگر طبق دستور پزشک مصرف شوند ، عوارض جانبی بسیار کمی دارند.
- آنتیهیستامین. این داروها معمولاً به صورت قرص وجود دارند. با این حال، اسپریهای بینی و قطرههای چشم آنتیهیستامین هم وجود دارد. آنتیهیستامین میتواند به خارش، عطسه و آبریزش بینی کمک کند، اما در درمان گرفتگی اثر کمی دارد. آنها با مسدود کردن ماده شیمیایی که توسط سیستم ایمنی بدن شما طی یک واکنش حساسیتی (هیستامین) آزاد میشود، اثر میکنند.
این داروها بیشتر بعنوان کنترل کننده علایم استفاده میشوند و چون اغلب باعث خواب آلودگی میگردند، مصرف آنها محدود هست.
- داروهای ضد گرفتگی. این داروها بدون نسخه یا با نسخه به صورت مایع، قرص و اسپریهای بینی قابل تهیه هستند. داروهای ضد گرفتگی خوراکی بدون نسخه عبارتند از پزودوافترین (سودوافدرین، افرینول، و غیره). اسپریهای بینی شامل فنیل افرین هیدروکلراید (Neo-Synephrine) و اکسی متازولین (افرین) است.
داروهای ضد گرفتگی خوراکی میتوانند عوارض جانبی مانند فشار خون، بیخوابی، تحریکپذیری و سردرد ایجاد کنند. از اسپریهای بینی ضد گرفتگی بیش از دو یا سه روز استفاده نکنید، زیرا ممکن است در حین استفادۀ مداوم علائم را بدتر کند.تداوم مصرف این داروها باعث ایجاد رینیت دارویی و دشوار شدن درمان میگردد و اصلا توصیه نمیشوند.یکی از بدترین راههای درمان که متاسفانه امروز زیاد شاهد هستیم تجویز هرازگاهی آمپولهای کورتون تزریقی تحت عنوان آمپول شیری رنگ یا آمپول حساسیت هست که اصلا توصیه نمیشود.
تزریقهای حساسیتی (ایمنیدرمانی). اگر داروها علائم تب یونجۀتان را از بین نبرند یا عوارض جانبی زیادی به وجود بیاورند، پزشکتان ممکن است تزریقهای حساسیتی را پیشنهاد دهد (ایمونوتراپی یا درمان حساسیتزدائی). بین سه تا پنج سال، مقادیر بسیار کمی از آلرژنها را طی تزریقهای منظمی دریافت خواهید کرد. هدف این است که بدن خود را به آلرژنهایی که علائمتان را به وجود میآورند عادت دهید و نیازتان به دارو را کاهش دهید.
درمانهای دیگر برای تب یونجه عبارتند از:
تزریقهای حساسیتی (ایمنیدرمانی). اگر داروها علائم تب یونجۀتان را از بین نبرند یا عوارض جانبی زیادی به وجود بیاورند، پزشکتان ممکن است تزریقهای حساسیتی را پیشنهاد دهد (ایمونوتراپی یا درمان حساسیتزدائی). بین سه تا پنج سال، مقادیر بسیار کمی از آلرژنها را طی تزریقهای منظمی دریافت خواهید کرد. هدف این است که بدن خود را به آلرژنهایی که علائمتان را به وجود میآورند عادت دهید و نیازتان به دارو را کاهش دهید.
چگونه میتوانم علایم آلرژی را از بیماری کووید۱۹(بیماری کرونا) تشخیص دهم؟
مدتی هست که بیماری کرونا یا همان بیماری کووید ۱۹ (COVID-19 ) در سراسر جهان همه گیر شده است، در کشور ما نیز موارد زیادی از مبتلایان گزارش شده است که این امرنگرانی های بسیار زیادی ایجاد نموده است.
ازطرف دیگر، فرا رسیدن بهار موجب افزایش علایم آلرژی های استنشاقی شده است.
بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی فصلی (رینیت آلرژیک) با بروز علائم این بیماری مضطرب و نگران می شوند.
نگرانی و پرسش همه آنها این است که آیا این علائم مربوط به شروع بیماری کرونا است و یا مطابق هر سال آلرژی فصلی آغاز شده است. در این مقاله سعی شده در خصوص شباهت ها و تفاوت ها ی میان آلرژی تنفسی و بیماری کرونا، مطالبی ارائه گردد.
آلرژی چیست و چگونه بوجود می آید؟
آلرژی یا حساسیت های تنفسی (آلرژی بینی، آسم آلرژیک و یا سینوزیت آلرژیک) ناشی از واکنش نابجای سیستم ایمنی بدن فرد حساس به مواد تنفسی خارج بدن (در اغلب موارد گرده های گیاهان) می باشد. بروز واکنش ها و علائم آلرژیک در فرد حساس به عوامل مختلفی نظیر جنس ماده حساسیت زا (آلرژن)، راه ورود ماده حساسیت زا به بدن، سن، ژنتیک بستگی دارد.بدنبال مواجه با آلرژن ها در بدن آنتی بادی اختصاصی علیه آن ماده از نوع IgE تولید میشود که در مواجهات بعدی باعث ایجاد علایم بالینی در فرد میشود.توجه شود که بسیاری از موادی که در مسیر آلرژی در بدن ایجاد میشود ، التهاب زا هستند و از این رو ممکن است علایم بالینی آلرژی با بسیاری از بیماریهای التهابی و عفونی شباهت داشته باشد.
علائم بالینی آلرژی فصلی (آلرژی بینی) شامل عطسه، آبریزش بینی، انسداد بینی (کیپ شدن بینی) و خارش بینی می باشد. البته اغلب افراد مبتلا به آلرژی بینی از خارش چشم ها، حلق و سقف دهان نیز شکایت دارند.
علائم بیان شده در بالا در هنگام صبح بسیار بیشتر بوده و افراد آلرژیک احساس می نمایند که علائم آنها صبح زود بیشتر از هر زمان هست و حتی خیلی اوقات این علایم فرد را ازخواب بیدار میکند.
سرفه و تنگی نفس نیز یکی از علایم شایع در آلرژی میباشد.سرفه در افراد مبتلا به آلرژی چند مشخصه متمایز کننده دارد، مثل اینکه، سرفه و تنگی نفس آنها در هنگام مواجهه با دود و یا بو های مختلف و تحریک کننده و یا همچنین فعالیت بدنی تشدید می شود! در بعضی مواقع نیز افراد آلرژیک دچار رخوت و خستگی می شوند که شدت این حالت در افراد مختلف، متفاوت می باشد.
وجود سابقه قبلی نیز یکی از مشخصات آلرژی میباشد.لازم به توضیح است افراد دارای آلرژی تنفسی بخصوص آلرژی فصلی، علائمی که در بالا به آنها اشاره شد را هر سال در زمان و فصل خاص تجربه می کنند؛ به عبارتی هر سال علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش گلو و یا چشم ها و … در روز ها و یا ماه های خاصی از سال بروز می یابند.
بیماری کرونا یا بیماری کووید ۱۹
بیماری کرونا ناشی از ویروس کووید ۱۹ (COVID-19) نوعی بیماری ویروسی است که عامل اصلی آن عضوی از خانواده کروناویروس ها می باشد. در این خانواده عوامل بیماری های حاد تنفسی دیگری مانند بیماری سارس (SARS) و یا بیماری مرس (MERS) نیز وجود دارد.
مشخصه اصلی این ویروس تمایل آن به آلوده نمودن و تکثیر در سیستم تنفسی است. علائم تنفسی شاخص عفونت با ویروس کووید ۱۹ شامل تب، سرفه خشک، کوفتگی و درد عضلانی و تنگی نفس می باشد.
تب و افزایش دمای بدن اغلب به عنوان اولین علامت برای این بیماری گزارش شده است، هرچند تعداد کمی از مبتلایان به بیماری کرونا ممکن است تب نداشته باشند یا تب خفیفی را تجربه نمایند.
گلودرد، آبریزش بینی و ترشحات پشت حلق به عنوان علائم آغازین بیماری کرونا نیز وجود دارد. علائم بالینی در طی روز یکسان هستند. سرفه و احساس تنگی نفس علائم بعدی بوده و شدت این علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت است.
بطور خلاصه نکات زیر جهت تمایز دادن بین کرونا و آلرژی سودمند هست.
۱- خارش یکی از اصلی ترین و شاخص ترین علامت افتراق دهنده میان بیماری آلرژی تنفسی و بیماری کرونا می باشد! در آلرژی فصلی فرد احساس خارش در بینی ، حلق و گلو دارد، در حالیکه در بیماری کرونا خارش اصلا وجود ندارد و فرد از گلو درد شکایت دارد.
۲- در بیماری کرونا تب یکی از علائم اصلی به شمار می آید.تب در آلرژی وجود ندارد هر چند برخی از افراد احساس گرما می کنند، اما در حقیقت فاقد تب می باشند.
۳- احساس رخوت و بی حالی داشته باشند که با درد و کوفتگی بدن کاملاً متفاوت است، اما بدن درد و کوفتگی عضلات یکی از علائم اصلی بیماری کرونا میباشد.
۴- پاسخ به آنتی هیستامین ها یکی از روش های متمایز کننده بیماری آلرژی با بیماری کرونا است! بدین صورت که افراد آلرژیک بخوبی به آنتی هیستامین ها پاسخ داده و به میزان قابل توجه ای علائم آنها فروکش می کند. در حالیکه بیمار مبتلا به کرونا به آنتی هیستامین پاسخ نداده و یا به میزان بسیار اندکی پاسخ می دهد.
۵- سابقه بالینی و پزشکی فرد نیز می تواند به افتراق بیماری آلرژی از بیماری کرونا کمک نماید. به این صورت که فرد اظهار می کند در سال های پیش نیز در همین روزها علائم شاخص آلرژی تنفسی را داشته است.
تهیه وتدوین:دکترمرتضی فلاح پور،فوق تخصص آلرژی وایمونولوژی بالینی وگروه تولیدمحتوای سامانه جامع آلرژی
حساسیت به پنیسیلین چه علایمی دارد؟
حساسیت به پنیسیلین واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به داروی آنتیبیوتیک پنیسیلین است. پنیسیلین برای درمان عفونتهای میکروبی مختلفی تجویز میشود.
حساسیت به پنی سیلین مانند سایر حساسیتهای دارویی طیف وسیعی از علایم بالینی: از واکنشهای پوستی کم خطر تا آنافیلاکسی و استیونس جانسون که یک بیمهاری مرگ آور هست را دارا میباشد.
علائم و نشانههای رایج حساسیت به پنیسیلین به دو فرم واکنشهای فوری و تاخیری تظاهر می یابد.
نکته بسیار مهم در آلرژی دارویی این است که عوارض فارماکولوژیک( یعنی مرتبط با عملکرد دارو) را با حساسیت دارویی (که ناشی از عواکنش سیستم ایمنی به دارو هست) اشتباه نگیریم.
بسیاری از افرادی که شرح حال حساسیت به یک دارو را دارند ممکن است تصور و دقت کافی را نئاشته باشند و به اشتباه تشخیص حساسیت دارویی برای آنها گذاشته شده باشد.
پژوهشها نشان دادهاند که حساسیت به پنیسیلین ممکن است بیشازحد گزارش شده باشند- مشکلی که ممکن است منجر به استفاده از درمانهای آنتیبیوتیکی گرانتر و نهچندان مناسب شود؛ بنابراین، زمانی که پزشکان مشکوک به حساسیت به پنیسیلین هستند باید تشخیص دقیق دهند تا بهترین گزینههای درمانی را در آینده انتخاب کنند.
سایر آنتیبیوتیکها نیز، بهویژه آنهایی که مانند پنیسیلین دارای خواص شیمیایی هستند، میتوانند منجر به واکنشهای آلرژیک شوند.
علائم
علائم و نشانههای حساسیت به پنیسیلین ممکن است فوری باشد که اغلب ظرف دقایق تا یکساعت پس از مصرف دارو خود را نشان میدهند. البته واکنشهای تاخیری دسته دیگری هستند که اغلب ظرف چندین ساعت یا روز پیش میآید .
علائم و نشانههای حساسیت به پنیسیلین میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- راشهای پوستی
- کهیر
- خارش
- تب
- تورم (آنژیوادم)
- تنگی نفس
- خسخس
- آبریزش بینی
- خارش و آبریزش چشم
- آنافیلاکسی
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی واکنش آلرژیک نادر و تهدیدکنندهٔ زندگی بیمار است که موجب اختلال عملکرد گستردهٔسیستمهای بدن میشود.توجه شود که خوشبختانه شیوع آنافیلاکسی با پنی سیلین بسیار کم میباشد علائم و نشانههای آنافیلاکسی عبارت است از:
- کهیر و خارش کل بدن که میتواند همراه با گر گرفتگی باشد
- تنگشدن مجرای تنفسی و حلق ،که تنفس را با مشکل مواجه میکند
- تهوع یا گرفتگی عضلات شکم
- اسهال و استفراغ
- سرگیجه یا منگی
- نبض ضعیف و تند
- افت فشارخون
- تشنج
- عدم هوشیاری
سایرعوارض ناشی از حساسیت به پنیسیلین
واکنشهای حساسیت به پنیسیلین که کمتر شایع هستند چند روز یا چند هفته پس از مصرف دارو رخ میدهند و ممکن است تا مدتها پس از قطع دارو نیز ادامه پیدا کنند. این عوارض عبارتاند از:
- بیماری سرم، که ممکن است موجب تب، درد مفاصل، جوش، تورم و حالت تهوع شود.
- کمخونی دارویی، واکنشی در سلولهای قرمز خون، که میتواند موجب خستگی، ضربان نامنظم قلب، تنگی نفس و علائم و نشانههای دیگر شود.
- واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و نشانههای سیستمیک (DRESS)، که منجر به جوش، افزایش تعداد گلبولهای سفید خون، التهاب و تورم کلی، تورم غدد لنفاوی و بازگشت عفونت هپاتیت خاموش میشود.
- التهاب در کلیهها (نفریت)، که میتواند باعث تب، خون در ادرار، تورم کلی، گیجی و دیگر علائم و نشانهها شود.
عوارض جانبی ناخواسته که واکنشهایآلرژیک نیستند
ممکن است عوارض جانبی پنیسیلین،همانطور که با مصرف سایر داروها نیز رخ میهد، بروز کند که ناشی از حساسیت دارویی نیستند. عوارض جانبی پنیسیلین، بسته به نوع آن، شامل اسهال یا تهوع خفیف، سردرد یا خارش واژینال است. علائم و نشانههای عفونتی که برای آن تحت درمان هستید- یانشانههای نامرتبط- نیز ممکن است با واکنشهای حساسیت دارویی اشتباه گرفته شوند.
دلایل بیماری
حساسیت به پنیسیلین زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن شما به دارو بسیار حساس شود و دارو را بهاشتباه مادهای مضر برای بدن در نظر بگیرد، مثلا دارو را عفونتی ویروسییا میکروبی تلقی کند.قبل از حساس شدن سیستم ایمنی بدن به پنیسیلین، باید حداقل یکبار در معرض این دارو قرار بگیرید. اگر سیستم ایمنی بدن شما این دارو را بهاشتباه مادهای مضر شناسایی کند، در بدن تولید آنتیبادی میکند.دفعهٔ بعد که شما این دارو را مصرف کنید، این آنتیبادیهای خاص علامت میدهند و سیستم ایمنی را به سمت حمله به این ماده هدایت میکنند. ماده شیمیایی تولیدشدهدر اثر این فعالیت موجب علائم و نشانههای مرتبط با واکنش آلرژیک میشود.تماس قبلی با پنیسیلین ممکن است واضح نباشد. برخی شواهد حاکی از آن است که مقدار کمی از این ماده در منبع غذایی میتواند برای سیستم ایمنی بدن فرد جهت تولید آنتیبادی مربوط به آن کافی باشد.
پنیسیلین و داروهای مرتبط
پنیسیلین به رده داروهای آنتیباکتریالبنام آنتیبادیهای بتالاکتام تعلق دارد. اگرچه مکانیسم داروها باهم فرق میکند، اما بهطورکلی همه آنهاباحمله به دیوارههای سلولهای میکروبی با عفونت مبارزه میکنند. علاوه بر پنیسیلین، سایر بتالاکتامهایی که ارتباط بیشتری با واکنشهایآلرژیک دارند گروهی بنام سفالوسپورین هستند.
اگر به یکی از انواع پنیسیلین حساسیت داشتهاید، ممکن است- البته نه لزوماً به سایر انواع پنیسیلین یا برخی سفالوسپورینها نیز حساسیت داشته باشید. توجه شود که سیستم ایمنی ممکن است داروهایی که از نظر ساختار شباهت دارند را باهم اشتباه بگیرد و به همه آنها واکنش دهد که به آن واکنش متقاطع (cross reactivity) گفته میشود ، البته یادآوری میکنیم احتمال واکنش متقاطع پنی سیلین با سایر آمینوپنی سیلین ها( دآموکسی سیلین و آمپی سیلین) و سفالوسپورینها وجود دارد ولی این احتمال بین ۲ تا ۴۰ درصد متفاوت هست و تعیین دقیق آن بعهده فوق تخصص آلرژی آگاه به آلرژی دارویی میباشد.
انواع پنیسیلینها عبارتاند از:
- آموکسیسیلین
- آمپیسیلین
- پنیسیلینG
- پنیسیلینV
- پیپراسیلین
- تیکارسیلین
سفالوسپورینها شامل موارد زیر هستند:
- سفاکلر
- سفادروکسیل
- سفازولین
- سفدینیر
- سفوتتان
- سفپروزیل
- سفوروکسیم
- سفالکسین (نام تجاریKeflex)
- سفپیم (نام تجاریMaxipine)
ریسک فاکتورها
هرکسی میتواند به پنیسیلین حساسیت داشته باشد، اما برخی فاکتورها این ریسک را افزایش میدهند. این فاکتورها عبارتاند از:
- سابقه حساسیتهای دیگر نظیر حساسیت غذایییا حساسیت فصلی
- واکنش آلرژیک به داروهایی دیگر
- سابقهٔخانوادگی حساسیت دارویی
- مصرف زیادپنیسیلین،به خاطر دوز زیاد، مصرف مکرر یا طولانیمدت
- برخی بیماریهای مرتبط با حساسیت دارویی عبارتند از عفوت ایدزیا ویروس اپشتین-بار (EBV)
تشخیص بیماری
برای تشخیص صحیح به معاینه کامل و آزمایشهای تشخیصی مناسب نیاز است. تشخیص اشتباه حساسیت به پنیسیلین میتواند منجر به تجویز آنتیبیوتیکهای گرانتر و نامناسب شود.
پزشک معاینهٔ فیزیکی انجام میدهد،سؤالاتی در خصوص علائم شما میپرسد و دستور به انجام آزمایشهای بیشتر میدهد. برای این تستها ممکن است به متخصص آلرژی (آلرژیست) ارجاع داده شوید.
آلرژی
آلرژی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی به مواد خارجیمانند گرده، زهر زنبور یا شوره ی پوست حیوانات و یا غذایی که در بیشتر افراد حساسیتی ایجاد نمیکند واکنش نشان دهد.
سیستم ایمنی شما موادی به نام آنتیبادی تولید میکند. اگر آلرژی داشته باشید، سیستم ایمنیآنتیبادیهاییتولید میکند که حتی آلرژن خاصی را که مشکلساز نیستبهعنوان آلرژن مضر شناسایی میکند. با قرار گرفتن در معرض این آلرژن، واکنشسیستم ایمنی باعث التهاب پوست، سینوسها، مجاری تنفسی یا دستگاه گوارش میشود.
شدت آلرژی در افراد مختلف متفاوت و از حساسیت جزئی تا آنافیلاکسی واکنشی اورژانسی که بالقوه مرگبار استمتغیر است. بااینکه اکثر آلرژیها درمانی ندارند، اما مراقبتهای درمانی به بهبود علائم آنها کمک میکنند.
علائم
علائم آلرژی که به ماده ی آلرژن وابسته می باشد، ممکن است مجرای تنفسی، سینوسها و مجرای بینی، پوست و دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد. شدت واکنشهای آلرژیک از خفیف تا شدید متغیر است. در موارد شدید آلرژی ممکن است واکنشی مرگبار به نام آنافیلاکسی رخ دهد.
آلرژی غذایی ممکن است علائم زیر را به همراه داشته باشد:
- احساس سوزش در دهان
- تورم لبها، زبان، صورت یا گلو
- کهیر
- آنافیلاکسی
آلرژی نیش حشرات علائم زیر را به دنبال دارد:
- تورم در ناحیه بزرگی از محل گزش (ادم)
- خارش یا سوزش در سراسر بدن
- سرفه، گرفتگی و خسخس سینه یا کوتاه شدن تنفس
- آنافیلاکسی
آلرژی دارویی علائم زیر را به دنبال دارد:
- کهیر
- خارش پوست
- جوش
- تورم صورت
- خسخس سینه
- آنافیلاکسی
درماتیت آتوپیک که نوعی آلرژی پوستی است و اگزما نامیده میشود نیز علائم زیر را در پوست ایجاد میکند:
- خارش
- قرمزی
- پوستهپوسته یا کنده شدن پوست
آنافیلاکسی
برخی از آلرژیهاازجمله آلرژی به غذا یا نیش حشرات ممکن است واکنش شدیدی به نام آنافیلاکسی ایجاد کنند. آنافیلاکسی وضعیتی اورژانسی و مرگبار است که ممکن است باعث شوک شود.
علائم آن عبارتاند از:
- کاهش هوشیاری
- کاهش فشارخون
- کاهش شدید تنفس
- خارش پوست
- گیجی
- حالت تهوع و استفراغ
علل
آلرژی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنیبهاشتباه مواد بیضرر را بهعنوانعوامل مهاجم خطرناک شناسایی میکند. سپس آنتیبادیهاییرا تولید میکند کهدر برابر آن آلرژن خاص در حالت آمادهباش هستند. با قرار گرفتن مجدد در برابر همان آلرژن، آنتیبادیها مواد شیمیایی سیستم ایمنی ازجمله هیستامین را آزاد میکنند که باعث بروز علائم آلرژی میشود.
از عوامل رایج تحریککننده آلرژی:
- آلرژن های هوایی، ازجملهگرده، شوره ی پوست حیوانات، مایت خاکی و کپک
- بعضی غذاها، مخصوصاًبادامزمینی، آجیل درختی، گندم، سویا، ماهی، حلزون صدفدار، تخممرغ و شیر
- نیش حشرات مانند زنبورعسل یا زنبور
- داروها، مخصوصاًپنیسیلین یا آنتی بیوتیک های بر پایهٔپنیسیلین
- لاتکس و مواد دیگری که لمس میکنیدکه میتوانند باعث واکنش آلرژیک پوستی شوند.
عوامل خطر
احتمال بروز آلرژی بیشتر خواهد بود اگر:
- دارای سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی ازجمله تب یونجه، کهیر یا اگزما باشید
- در کودکان
- مبتلابه آسم یا دیگر بیماریهای آلرژیک باشید
عوارض
ابتلا به آلرژیبا افزایش خطر بیماریهای دیگری همراه است:
- آنافیلاکسی: اگر آلرژی شدید دارید در معرض واکنشهای آلرژیک خطرناک خواهید بود. غذاها، داروها و نیش حشرات از عوامل رایج محرک آنافیلاکسی هستند.
- آسم: اگر آلرژی دارید احتمال ابتلا به آسم در شما بیشتر است. آسم واکنش سیستم ایمنی است که راه هوایی و تنفس را تحت تأثیر قرار میدهد و در بسیاری از موارد با قرار گرفتن در معرض آلرژن های محیطی بروز میکند (آسم ناشی از آلرژی)
- سینوزیت و عفونت گوش یا ششها: اگر تب یونجه یا آسم داشته باشید، خطر ابتلا به این بیماریها افزایش مییابد.
پیشگیری
- خودداری از عوامل محرک رایج: حتی اگر در حال درمان علائم آلرژی خود هستید، از تماس با عوامل محرک خودداری کنید. مثلاً اگر به گرده حساسیت دارید، زمانی که گرده در هوا زیاد است در خانه بمانید و در و پنجرهها را بسته نگهدارید. اگر به مایت خاکی آلرژی دارید، گاهی اوقات رختخوابتان را گردگیری و جارو کنید و بشویید.
- یادداشت کنید: برای مشخص کردن عواملی که باعث بروز آلرژی یا تشدید علائم میشود، فعالیتهای خود را بررسی کنید، چه چیزهایی میخورید، علائم چه زمانی بروز میکنند و چه زمانی به کمک نیاز است. این کار به شناسایی عوامل محرک توسط شما و پزشکتان کمک میکند.
- بستن دستبند هشدار پزشکی: اگر واکنش آلرژیک شدیدی دارید، دستبند (یا گردنبند) هشدار پزشکی این امکان را میدهد تا زمانی که واکنش آلرژیک دارید و قادر به برقراری ارتباط نیستید دیگران از بیماریتان مطلع شوند.
درمان
- پرهیز از آلرژن: پزشک کمک میکند تا محرکهای آلرژی را شناسایی و از آنها پرهیز کنید. این کار اقدام مهمی در پیشگیری از واکنشهای آلرژیک و کاهش علائم خواهد بود.
- دارو: بسته به نوع آلرژی، داروها به کاهش واکنش سیستم ایمنی و تسکین علائم کمک میکنند. احتمالاً پزشک داروهای بدون نسخه و داروهای نسخهای به شکل قرص یا مایع، اسپری بینی یا قطرهٔ چشمی را تجویز میکند.
- ایمونوتراپی: در آلرژیهای شدید یا آلرژیهایی کهبهطور کامل با درمانهای دیگر برطرف نمیشوند، پزشک ایمونوتراپی آلرژی را تجویز خواهد کرد. این روش شامل چندین تزریق عصاره ی خالص آلرژن است که معمولاً طی چند سال انجاممیشود.
نوع دیگر ایمونوتراپی قرصهایی است که باید زیر زبان قرار داد (قرص زیرزبانی) تا حل شوند. داروهای زیرزبانی در درمان برخی آلرژیهای گرده کاربرد دارند.
- اپی نفرین اورژانسی: اگر آلرژی شدید دارید باید همیشه آمپول اپی نفرین را همراه داشته باشید. در واکنشهای آلرژیک شدید تزریق اپی نفرین (Auvi-Q، EpiPen و غیره) تا زمان دریافت درمان اورژانسی به کاهش علائم کمک میکند.
سبک زندگی و درمانهای خانگی
برخی از علائم آلرژی را میتوان با درمانهای خانگی تسکین دارد.
- علائم گرفتگی سینوس و تب یونجه: این علائم معمولاً با قطره سالین بینیشستشوی سینوسها با محلول آبنمکبهبود مییابد. میتوانیداز نتی پات یا بطری آبفشان برای خارج کردن موکوس سفت شده و محرکها از بینی استفاده کنید. بااینحالاستفادهٔ نادرست از نتی پات یا دیگر وسایل ممکن است منجر به عفونت شود.
- علائم آلرژی هوایی خانگی: تماس با مایت خاکی یا شوره ی پوست حیوانات را با شستن مکرر رختخواب و اسباببازیهای پولیشی در آب داغ، کاهش رطوبت، استفاده منظم از جاروبرقی با فیلتر خوب مثلاً فیلتر حذف ذرات معلق هوا با کارایی بالا (HEPA) و جایگزینی فرش با کفپوش سخت کاهش دهید.
- علائم آلرژی با کپک: رطوبت را در محلهاینمدارازجمله حمام و آشپزخانه با استفاده از فن تهویه و دستگاه رطوبتگیر کاهش دهید. نشتی آب را در داخل و خارج خانه برطرف کنید.
+ تست پنی سیلین و تست دارویی
+ تست ریه
+ تست پریک
+ تست پچ
حساسیت غذایی یا آلرژی غذایی چیست؟
حساسیت غذایی واکنش سیستم ایمنی است که بعد از خوردن غذاهای خاص رخ میدهد. حتی مقدار کمی از غذا در فردیکه به آن غذا حساسیت دارد، باعث میشود علایم و نشانههایی مانند مشکلات گوارشی، کهیر یا تورم مسیر تنفسی اتفاق بیفتند. در بعضی افراد، حساسیت غذایی میتواند باعث علائم شدید و یا حتی واکنش تهدیدکننده ی حیات به نام آنافیلاکسی شود.
تخمین زده شده است که حساسیت غذایی بر ۶ تا ۸ درصد از کودکان زیر ۳ سال و تا ۳ درصد از بزرگسالان تأثیر میگذارد. در حالی که هیچ درمان دارویی برای حساسیت غذایی وجود ندارد، بعضی از کودکان وقتی بزرگتر میشوند، حساسیت غذاییشان را از دست میدهند البته توجه شود که این آمار در غذاهای مختلف فرق دارد و اینطور نیست که همه افراد آلرژی غذایی آنها برطرف شود.
حساسیت غذایی ممکن است بهراحتی با واکنش خیلی رایجتری با نام عدم تحمل غذایی اشتباه گرفته شود. در حالی که عدم تحمل غذایی هم آزاردهنده است، اما آنقدر جدی نیست و بر سیستم ایمنی تأثیر نمیگذارد.
علایم
برای بعضی افراد، واکنش حساسیتی به غذای خاص ممکن است آزاردهنده باشد، اما شدید نباشد. برای افراد دیگر، واکنش حساسیتی به غذا ممکن است ترسناک و حتی تهدیدکننده ی زندگی باشد. علایم حساسیت غذایی فوری معمولاً در عرض چند دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن غذای عامل حساسیت ظاهر میشوند.
رایجترین علایم و نشانههای حساسیت غذایی عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن یا خارش در دهان
- کهیر، خارش یا اگزما
- تورم لبها، صورت، زبان، گلو یا سایر اعضای بدن
- خس خس کردن، گرفتگی بینی یا مشکل در تنفس
- درد شکمی، اسهال، تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس گیجی یا غش کردن
البته بسیاری از افراد ممکن است علایم تاخیری که ظرف چندساعت تا چند روز پس از خوردن غذای حساسیت زا ایجاد میشود، شامل:خارش بدن، اگزما، دفع خون در مدفوع، اسهال، استفراغ و تشدید رفلاکس معده به مری و یبوست میباشد.
آنافیلاکسی
در بعضی افراد، حساسیت غذایی ممکن است واکنش حساسیتی شدید به نام آنافیلاکسی ایجاد کند. این واکنش ممکن است این علایم و نشانههای تهدیدکننده ی زندگی را داشته باشد:
- کهیر و خارش بدن
- گرفتگی یا سفت شدن مسیر تنفسی
- ورم گلو تورم یا احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده، به طوری که نفس کشیدن دشوار شود.
- شوک با کاهش شدید فشار خون
- ضربان شدید قلب
- سرگیجه یا احساس گیجی یا بیهوش شدن
درمان اضطراری آنافیلاکسی حیاتی است. درمان نشدن آنافیلاکسی ممکن است باعث کما یا حتی مرگ شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر دچار هر کدام از نشانهها یا علایم آنافیلاکسی شدید، به دنبال درمان اضطراری آن باشید. این علایم عبارتند از:
- گرفتگی مسیر تنفسی به طوری که نفس کشیدن دشوار شود.
- شوک با کاهش شدید فشار خون
- ضربان شدید
- سرگیجه یا احساس گیجی
علتها
وقتی دچار حساسیت غذایی میشوید، سیستم ایمنیتان به اشتباه غذا یا موادی در غذا را مضر میداند. در پاسخ، سیستم ایمنیتان سلولهایی را تحریک میکند که نوعی آنتیبادی به نام ایمونوگلوبولین ائی (IgE) برای خنثی کردن غذا یا ماده ی غذایی عامل حساسیت (یعنی آلرژن) ترشح کنند.
دفعه ی بعد که حتی کمترین مقدار از آن غذا را میخورید، آنتیبادیهای ایمونوگلوبولین ائی آن را حس میکنند و به سیستم ایمنیتان پیام میفرستند تا مادهای شیمیایی به نام هیستامین و همچنین مواد شیمیایی دیگر را در جریان خونتان آزاد کند. این مواد شیمیایی باعث علایم حساسیت میشوند.
در بزرگسالان، اکثر حساسیتهای غذایی توسط پروتئینهای خاصی به وجود میآیند که در مواد غذایی زیر وجود دارند:
- صدفها، مانند میگو، شاهمیگو و خرچنگ
- بادام زمینی
- آجیلهای درختی
- ماهی
در کودکان حساسیت غذایی معمولاً به خاطر این پروتئینها به وجود میآید:
- بادام زمینی
- آجیل درختی
- تخم مرغ
- شیر گاو
- گندم
- سویا
سندرم حساسیت غذا-گرده
سندرم حساسیت غذاگرده که با نام سندرم حساسیت دهانی هم شناخته شده است، بر بسیاری از افراد مبتلا به تب یونجه یا آلرژی بینی اثر میگذارد. در این بیماری، بعضی از میوهها و سبزیجات تازه و یا آجیل و ادویهجات میتوانند باعث واکنش حساسیتی شوند که باعث میشوند دهان دچار سوزن سوزن شدن یا خارش حلق و گلو شود. در موارد جدی و البته بندرت، واکنش باعث تورم گلو یا حتی آنافیلاکسی میشود.
پروتئین برخی از میوهها، سبزیجات، آجیل و ادویهها باعث واکنش میشوند، زیرا مشابه پروتئینهای عامل حساسیت در گردههای خاص هستند. این نمونهای از واکنش متقابل است.
وقتی غذاهایی میپزید که باعث ایجاد سندرم حساسیت غذایی غذا-گرده میشوند، علایمتان ممکن است شدت کمتری داشته باشند.
جدول زیر میوهها، سبزیجات، آجیل و ادویههای خاص را نشان میدهد که میتوانند باعث سندرم حساسیت غذا-گرده در افرادی مبتلا به حساسیت به گردههای مختلف شوند.
حساسیت غذایی تشدید شونده با ورزش
خوردن غذاهای خاص ممکن است باعث شود بعضی افراد بلافاصله بعد از شروع تمرین احساس خارش یا گیجی کنند. علائم جدید ممکن است حتی شامل کهیر و آنافیلاکسی شوند. چند ساعت چیزی نخوردن قبل از ورزش و اجتناب از غذاهای خاص ممکن است به جلوگیری از این مشکل کمک کند.
جلوگیری
بهترین روش برای جلوگیری از واکنشهای حساسیت، شناختن و اجتناب از مواد غذایی است که علائم و نشانههای حساسیت را ایجاد میکنند. برای بعضی از افراد، این مسئله کمیآزاردهنده است، اما برای برخی افراد دیگر خیلی سختتر است. همچنین، بعضی غذاها، مانند مواد استفادهشده در غذاها خاص، ممکن است به خوبی مخفی شده باشند. این مسئله به خصوص در رستورانها و دیگر محیطهای اجتماعی صادق است.
اگر میدانید حساسیت غذایی دارید، این مراحل را دنبال کنید:
- بدانید چه میخورید و چه مینوشید. حتماً برچسبهای غذایی را با دقت بخوانید.
- اگر قبلاً واکنش شدید داشتهاید، دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی بپوشید که در صورتی که واکنش رخ داد و قادر به برقراری ارتباط نبودید، به دیگران بفهمانید حساسیت غذایی دارید.
- در مورد تجویز اپینفرین اضطراری با پزشک خود صحبت کنید. اگر در معرض خطر واکنش شدید حساسیت هستید، ممکن است لازم باشد یک دستگاه تزریق خودکار اپینفرین( EpiPen) همراه داشته باشید.
- در رستورانها مراقب باشید. مطمئن شوید که پیشخدمت یا سرآشپز شما آگاه است که غذایی را که به آن حساسیت دارید نمیتوانید بخورید و باید کاملاً مطمئن باشید که غذای مورد نظر شما حاوی آن نیست. همچنین مطمئن شوید که مواد غذایی بر روی سطوح و یا در قابلمههایی که حاوی آن نوع مواد غذایی هستند که به آنها حساسیت دارید، آماده نشده است.
نسبت به درک نیازهای خود اکراه نداشته باشید. کارکنان رستوران اغلب زمانی که درخواست شما را به روشنی درک میکنند، واقعاً خوشحال میشوند کمکتان کنند.
- قبل از خروج از خانه، غذا و تنقلات تهیه کنید. در صورت لزوم، هنگام مسافرت یا رفتن به مراسمها، دستگاه خنککنندهای پر را با مواد غذایی عاری از آلرژن با خود ببرید. اگر شما یا فرزندتان نمیتوانید در مهمانی کیک یا دسر بخورید، خوراکی خاص تأییدشدهای همراه خود بیاورید تا هیچکس در مهمانی احساس نکند جدا از بقیه است.
اگر فرزند شما حساسیت غذایی دارد، برای اطمینان از ایمنی او این اقدامات احتیاطی را انجام دهید:
- افراد اصلی را مطلع کنید که فرزند شما حساسیت غذایی دارد. با مراقبان از کودکان، کارکنان مدرسه، والدین دوستان فرزندتان و سایر بزرگسالانی که به طور مرتب با فرزندتان ارتباط برقرار میکنند صحبت کنید. تأکید میکنم که واکنش حساسیت میتواند تهدیدکننده ی حیات باشد و نیاز به اقدام فوری دارد. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما هم بداند که اگر به غذا واکنش نشان میدهد، حتماً درخواست کمک کند.
- علایم حساسیت غذایی را توضیح دهید. به بزرگسالانی که با فرزندتان وقت میگذرانند آموزش دهید چگونه علائم و نشانههای واکنش حساسیت را تشخیص دهند.
- برنامۀ عملی بنویسید. در این برنامه باید توضیح دهید وقتی فرزندتان به مواد غذایی واکنش حساسیت نشان میدهد، چگونه باید از او مراقبت کنند. یک نسخه از این برنامه را به پرستار مدرسه ی کودک خود و دیگران که مراقب فرزندتان هستند و بر او نظارت دارند ارائه دهید.
- کاری کنید فرزندتان دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی را همراه داشته باشد. این هشدار لیستی از علایم حساسیت کودکتان را نشان میدهد و توضیح میدهد که دیگران چگونه میتوانند در شرایط اضطراری کمکهای اولیه ارایه دهند.
تشخیص
هیچ آزمایش بینقصی برای تأیید یا رد حساسیت غذایی وجود ندارد. پزشک قبل از تشخیص، تعدادی از عوامل را در نظر خواهد گرفت. این عوامل عبارتند از:
- علایم شما. سابقۀ دقیق علایم خود را به پزشک خود بدهید، کدام غذاها و چقدر از آنها ظاهراً باعث بروز مشکلات میشوند.
- سابقه ی خانوادگی حساسیت. همچنین اطلاعات مربوط به اعضای خانوادهتان را که هر نوع حساسیتی دارند، با پزشک اشتراک بگذارید.
- معاینۀ فیزیکی. معاینه ی دقیق اغلب میتواند سایر مشکلات پزشکی را شناسایی و یا احتمال آنها را حذف کند.
- آزمایش پوستی. آزمایش پوستی میتواند واکنش شما را به غذای خاص مشخص کند. در این آزمایش، مقدار کمی از مواد غذایی مشکوک روی پوست ساعد و یا پشتتان قرار میدهند. یک پزشک یا یکی دیگر از متخصصان بهداشت و درمان پوست با سوزن کمی پوستتان را سوراخ میکند تا مقدار کمی از مواد زیر پوست شما برود.
اگر به مادۀ خاصی که مورد آزمایش قرار میگیرد، حساسیت داشته باشد، پوستتان ورم میکند یا واکنش ایجاد میشود. به یاد داشته باشید، تنها واکنش مثبت به این آزمایش برای تأیید حساسیت غذایی کافی نیست.
- آزمایش خون. آزمایش خون میتواند بدلیل اختصاصیت پایین ، نقش اندکی در شناسایی آلرژن غذایی دارد.
- حذف مواد غذایی. ممکن است از شما خواسته شود به مدت یک یا دو هفته غذاهای مضر را حذف کنید و سپس این مواد غذایی را تک تک به رژیم خود اضافه کنید. این فرایند میتواند کمک کند علایم مربوطه را به غذاهای خاص ربط دهید. با این حال، رژیمهای حذف مواد غذایی بدون خطا نیستند.
رژیم غذایی حذف مواد غذایی نمیتواند به شما بگوید که آیا واکنش شما به مواد غذایی حساسیت واقعی است یا حساسیت به غذا. همچنین، اگر در گذشته به غذایی واکنش شدید داشتهاید، رژیم حذف مواد غذایی ممکن است امن نباشد.
- چالش مواد غذایی خوراکی. در طول این آزمایش، که در مطب پزشک انجام میشود، به شما مقادیر کمی از مواد غذایی که مشکوک به ایجاد نشانههای حساسیت در شما هستند، داده میشود که مقدار آن به تدریج افزایش مییابد. اگر در طی این آزمایش هیچ واکنشی نداشته باشید، ممکن است بتوانید این غذا را دوباره وارد رژیم غذایی خود کنید.
توضیحات
آلرژی به شیرگاو
حساسیت به شیر پاسخ غیرطبیعی دستگاه ایمنی بدن به پروتین شیر و فراوردههای حاوی شیر است. این حساسیت یکی از شایعترین حساسیتهای غذایی در کودکان است. علت معمول این نوع حساسیت مربوط به پروتین شیر گاو است، اما شیر گوسفند، بز، بوفالو و سایر پستانداران نیز بعلت شباهت بسیار زیاد میتواند باعث واکنش شود.
واکنش حساسیت معمولاً به فاصلهی کمی پس از این که شما یا کودتان شیر مصرف کردید رخ میدهد. نشانهها و علایم حساسیت به شیر از خفیف تا شدید متغیر هستند و میتوانند شامل خسخس کردن ،استفراغ، کهیرو مشکلات گوارشی باشند. همچنین حساسیت به شیر میتواند باعث آنافیلاکسی، یک واکنش شدید و تهدیدکنندهی حیات شود.
درمان اولیهی حساسیت به شیر، پرهیز از شیر و فراوردههای لبنی است. خوشبختانه، بیشتر کودکان با رشد بر حساسیت به شیر غلبه میکنند. در کودکانی که در آنها حساسیت به شیر با رشد از بین نمیرود، ممکن است لازم باشد پرهیز از فراوردههای لبنی ادامه یابد یا اینکه با مراجعه به فوق تخصص آلرژی از حساسیت زدایی استفاده کنند.
علایم
علایم حساسیت به شیر از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند، و چند دقیقه تا چند ساعت و در موارد تاخیری تا چند روز بعد از این که شما یا کودک تان شیر نوشیدید یا فراوردههای لبنی خوردید رخ میدهند.
نشانهها و علایم آنی حساسیت به شیر ممکن است شامل این موارد باشند:
- کهیر
- خسخس کردن
- خارش یا احساس سوزن سوزن شدن اطراف لبها یا دهان
- ورم لبها، زبان یا حلق
- سرفه یا تنگی نفس
- استفراغ
نشانهها و علایمی که ممکن است با گذشت زمان بیشتری ظاهر شوند:
- مدفوع شل یا اسهال، که ممکن است دارای خون باشد
- دل پیچه
- آبریزش بینی
- اشکریزش از چشم
- کولیک در شیرخواران
- یبوست
- تشدید رفلاکس معده به مری
حساسیت به شیر یا عدم تحمل شیر
حساسیت به شیر حقیقی با عدم تحمل پروتئین شیر و عدم تحمل لاکتوز متفاوت است. عدم تحمل برخلاف حساسیت به شیر، دستگاه ایمنی را درگیر نمیکند.
عدم تحمل شیر نسبت به حساسیت به شیر حقیقی نیاز به درمان متفاوتی دارد.
نشانهها و علایم شایع عدم تحمل پروتئین شیر یا عدم تحمل لاکتوز شامل مشکلات گوارشی، مانند نفخ، دفع گاز یا اسهال، پس از مصرف شیر یا فراوردههای حاوی شیر هستندالبته این افراد مشکل بسیار کمی با خوردن ماست و دوغ دارند.
آنافیلاکسی
حساسیت به شیر میتواند باعث آنافیلاکسی شود، واکنش تهدیدکنندهی حیاتی که راههای هوایی را تنگ میکند و میتواند مانع تنفس شود. شیر سومین غذای شایع، پس از بادامزمینی و آجیلها است که باعث آنافیلاکسی میشود.
اگر شما یا کودکتان به شیر واکنش نشان میدهید، مهم نیست که واکنش چقدر خفیف باشد، به پزشکتان اطلاع دهید. آزمایشات میتوانند به تأیید حساسیت به شیر کمک کنند، در نتیجه شما میتوانید مانع از واکنشهای بالقوه بدتر آتی شوید.
آنافیلاکسی یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان با تزریق اپینفرین (آدرنالین) (EpiPen ) و مراجعه به بخش اورژانس دارد. علایم و نشانهها به فاصلهی کمی پس از مصرف شیر شروع میشوند و میتوانند شامل این موارد باشند:
- انقباض راههای هوایی، شامل ورم حلق که تنفس را دشوار میکند
- برافروختگی صورت
- خارش
- شوک، همراه با کاهش قابل توجه فشار خون
علل
همهی حساسیتهای غذایی حقیقی به دلیل سوءعملکرد دستگاه ایمنی ایجاد میشوند. اگر شما حساسیت به شیر دارید، دستگاه ایمنی شما برخی پروتئینهای خاص شیر را به عنوان مواد مضر شناسایی میکند، و باعث تحریک تولید پادتنهایایمونوگلوبولین E (IgE) برای خنثی کردن پروتئین (حساسیت زا) میشود. بار بعد که با این پروتئینها مواجه میشوید، پادتنهای IgE آنها را شناسایی میکنند و به دستگاه ایمنی شما پیام میدهند که هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد کند، که این باعث ایجاد گسترهای از نشانهها و علایم حساسیتی میشود.
دو نوع پروتئین اصلی در شیر گاو وجود دارد که میتوانند باعث واکنش حساسیتی شوند:
- کازئین، که در بخش جامد شیر (دلمه) یافت میشود که دلمه میبندد.
- وی، که در بخش مایع شیر که پس از دلمه شدن شیر باقی میماند یافت میشود.
ممکن است شما یا کودکتان فقط به یکی از پروتئینهای شیر یا هر دو حساسیت داشته باشید. پرهیز از این پروتئینها ممکن است دشوار باشد چون در برخی غذاهای فراوری شده نیز یافت میشوند. و بیشتر افرادی که به شیر گاو واکنش نشان میدهند به شیر گوسفند، بز و بوفالو هم واکنش نشان خواهند داد. به طور کمتر شایعی، افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند هستند به شیر سویا نیز حساسیت نشان میدهند.
سندرم التهاب رودهی القا شده با پروتئین غذا (FPIES)
مواد غذایی میتواند باعث حالتی شود که حساسیت غذایی تأخیری نام دارد. اگر چه هر نوع غذایی میتواند تحریککننده باشد، شیر یکی از شایعترینها است. این واکنش که معمولاً استفراغ و اسهال است، اغلب در طول چند ساعت تا چند دقیقه پس از خوردن مادهی تحریک کننده رخ میدهد.
برعکس برخی حساسیتهای غذایی، FPIES معمولاً با گذشت زمان برطرف میشود. همانند حساسیت به شیر، پیشگیری از واکنش FPIES مستلزم پرهیز از شیر و فراوردههای لبنی است.
پیشگیری
راه قابل اطمینانی برای پیشگیری از حساسیت غذایی نیست، اما شما میتوانید با پرهیز از غذاهایی که باعث واکنشها میشوند از آنها جلوگیری کنید. اگر میدانید که شما یا کودکتان به شیر حساسیت دارید، از شیر و فراوردههای لبنی پرهیز کنید.
برچسبهای مواد غذایی را به دقت بخوانید. مراقب کازئین باشید، کازئین یکی از مشتقات شیر است که میتواند به طور غیرمنتظرهای در برخی غذاها، مانند ماهی تون کنسرو شده، سوسیس یا فراوردههای غیرلبنی یافت شود. وقتی در رستوران غذا سفارش میدهید مواد اولیه را بپرسید.
جایگزینهای شیر برای نوزادان و شیر خواران
در کودکانی که به شیر حساسیت دارند، شیر مادر و استفاده از شیر خشک کم آلرژی میتواند از واکنشهای حساسیتی جلوگیری کند.
- شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزاد شما است. شیر دادن تا هر زمان که ممکن باشد توصیه میشود، به خصوص اگر نوزاد شما در خطر بالای ابتلا به حساسیت به شیر باشد.
- شیر خشکهای کم آلرژی با استفاده از آنزیمهایی تولید میشوند که پروتئینهای شیر، مانند کازئین و وی را میشکنند (هیدرولیز میکنند). فراوری بیشتر میتواند شامل گرم کردن و پالایش باشد. فراوردهها بسته به مرحلهی فراوری، به صورت هیدرولیز شدهی نسبی و هیدرولیز شدهی وسیع دستهبندی میشوند. یا ممکن است شیرخشکهای پایهای نامیده شوند.
- برخی شیرخشکهای کم آلرژی بر پایهی شیر نیستند، اما به جای آن آمینواسید دارند. علاوه بر فراوردههای هیدرولیز شدهی وسیع، شیر خشکهای بر پایهی آمینواسید کمترین احتمال را برای ایجاد واکنش حساسیتی دارند.
- شیرخشکهای بر پایهی سویا به جای شیر بر پایهی پروتئین سویا هستند. شیرخشکهای سویا غنیسازی میشوند تا از نظر مواد مغذی کامل باشند، ولی متأسفانه، برخی کودکان مبتلا به حساسیت به شیر، دچار حساسیت به سویا نیز میشوند.
اگر شما یا کودکتان رژیم غذایی بدون شیر دارید، پزشک یا متخصص تغذیهی شما میتواند کمک کند تا برای وعدههای غذایی متعادل از نظر تغذیهای برنامهریزی کنید. شما یا کودکتان ممکن است نیاز به مصرف مکملهایی، مانند ویتامین D و ریبوفلاوین، برای جایگزین کردن کلسیم و مواد مغذی موجود در شیر داشته باشید.
هیچ شیر خشکی در دنیا نمی تواند جایگزین شیر مادر شود.به هیچ وجه، مگر در موارد بسیار خاص، نباید شیر مادر حذف گردد.
تشخیص
وقتی غذا باعث واکنش حساسیتی میشود، مشخص کردن این که مشکل کدام غذا است، همیشه ساده نیست. برای ارزیابی این که آیا شما یا کودکتان به شیر حساسیت دارید یا خیر، پزشک شما ممکن است:
- سؤالات مفصلی در مورد نشانهها و علایم بپرسد
- معاینهی فیزیکی انجام دهد.
- از شما بخواهد یادداشت کاملی از غذاهایی که شما یا کودکتان میخورید نگه دارید
- از شما بخواهد شیر را از رژیم غذایی خود یا کودکتان حذف کرده (رژیم حذفی)، و سپس دوباره به رژیم غذایی بیافزایید تا متوجه شود باعث واکنش میشود یا خیر
همچنین ممکن است او توصیه به انجام یکی یا هر دو آزمایش زیر بکند:
- تست پوستی. در این آزمایش، پوست شما سوراخ شده و در معرض مقادیر کمی از پروتئینهای یافت شده در شیر قرار میگیرد. اگر حساسیت داشته باشید، احتمالاً در محل آزمایش دچار یک تورم (کهیر) روی پوستتان میشوید. متخصصان آلرژی اغلب برای اجرا و تفسیر تستهای پوستی کاملاً مجهز هستند. به یاد داشته باشید که این نوع تست برای تشخیص حساسیت به شیر کاملاً دقیق نیست.
- تست خونی. تست خونی میتواند با اندازهگیری مقدار پادتنهای ایمونوگلوبولین E (IgE) در خون شما واکنش دستگاه ایمنی بدن شما را به شیر بسنجد. اما این تست در شناسایی حساسیت به شیر کاملاً دقیق نیست و کاربرد بسیار محدودی دارد.
اگرنتایج معاینه وآزمایشهای شمانتواندحساسیت به شیرراتأییدکند،ممکن است پزشکتان آزمایش خوراکی انجام دهد،که درآن غذاهای مختلفی،که ممکن است شیرداشته یانداشته باشند، درمقادیرافزایش یابنده به شماداده میشود، تامتوجه شوندکه آیابه آنهایی که حاوی شیرهستندواکنش نشانمیدهیدیاخیر. ایدهی خوبی است اگرآزمایشهای حساسیت توسط متخصص آلرژی که برای مدیریت واکنشهای جدی تر پیدا شده است،انجام شود.
اگرپزشک شماشک داردکه علایم شما به دلیل چیزی غیرازحساسیت غذایی به وجود میآید،ممکن است برای شناسایی یا رد سایر مشکلات پزشکی به آزمایشهای دیگری نیاز داشته باشید.
مواجهه و حمایت
مبتلا بودن به حساسیت جدی، یا پدر و مادر کودک مبتلا به حساسیت تهدیدکنندهی حیات بودن، میتواند تنشزا باشد. صحبت با دیگرانی که در وضعیت مشابهی هستند، میتواند مفید باشد. آنها ممکن است علاوه بر دادن حمایت و دلگرمی، راهنماییهای مفیدی برای مواجهه با این موضوع ارائه دهند، مانند چگونگی ارتباط مؤثر با مسئولین مدرسه برای اطمینان حاصل کردن از این که به نیازهای پزشکی کودک شما پاسخ داده خواهد شد.
درحین واکنش چه کارمیتوانیدبکنید
اگربه دلیل خوردن چیزی که حاوی شیراست علایم حساسیت خفیف دارید، دارویآنتیهیستامینی مصرف کنید، ممکن است ناراحتی شماراکمترکند. مراقب علایم شدیدتری باشیدکه ممکن است به توجه پزشکی نیازداشته باشند. اگرشمایاکودک تان علایم آنافیلاکسی دارید،درخواست مراقبت پزشکی اورژانسی کنید.
سرفه
-
- یکی از شایعترین علایم تنفسی که باعث مراجعه به پزشکان آلرژی میگردد سرفه هست.
- سرفه در هرسنی دیده میشود و به جرات میتوان گفت که کسی در دنیا وجود ندارد که هیچوقت این علامت را تجربه نکرده باشد.
- اساسا برای درمان سرفه ،ابتدا نیاز است تا عامل یا بیماری به وجود آورنده آن را شناسایی کنید.
- علایم هشدار شامل:
- سن زیر ۳ ماه
- وجود خلط خونی
- تب بالا
- وجود علایم زجر تنفسی(نفس های تند، افت اکسیژن خون، فرورفتن فضای بین دنده ای..)
- علایم قلبی( اختلال ضربان قلب، نوسان فشار خون، سوفل قلبی..)
- شواهدی مبنی بروجود جسم خارجی در راههای هوایی(آسپیراسیون جسم خارجی)
- تغییر شکل و میزان خلط در یک بیماریکه مبتلا به درگیری مزمن ریوی بوده است
- تغییر میزان سرفه و تنگی نفس در فرد سیگاری که از قبل درجاتی از خلط را داشته است.
- اگر فردی علایم هشدار را ندارد مهمترین سوال این است که : از کی سرفه دارید؟ علایم همراه و محرکهای سرفه چیست و اینکه سرفه به چه درمانهایی جواب میداده است.
- بنابراین باید براساس شرح حال دقیق ، معاینات کافی و گاهی پاراکلینیک علت اصلی سرفه را جستجو کرد.
- برخی اوقات باید طبق صلاحدید پزشک و براساس معاینه از ابزار کمک تشخیصی نظیر : گرافی قفسه سینه و تست اسپیرومتری( تست ریه) استفاده کرد.
-
- شایعترین علل سرفه حاد:
- سرماخوردگی
- شعله ور شدن آسم
- شعله ور شدن بیماری قلبی هست.
- شایعترین علل سرفه مزمن:
- آسم و بیماری های مزمن ریه
- بیماریهای قلبی
- علل خارج ریوی سرفه نظیر: سینوزیت ، رفلاکس معده به مری و آلرژی بینی
- مواجهات محیطی میباشد.
- البته توجه شود که برخی از داروها بویژه برخی داروهای کنترل فشارخون نظیر: کاپتوپریل و انالاپریل نیز موجب سرفه میگردد.
- توجه شود که ممکن است در یک فرد، چند علت بصورت همزمان وجود داشته باشد و این وظیفه پزشک هست تا با معاینه و شرح حال دقیق این عوامل را شناسایی و درمان کند.
توضیحات
توضیحات
توضیحات
کهیروآنژیوادم
کهیر یا اِرتیکاریا (urticaria) یک واکنش پوستی است که باعث ایجاد برجستگیهای خارشآور میشود. این برجستگیها اندازههای مختلفی دارند و بصورت نقاط کوچک تا لکهای بزرگ با ضخامت چنداینچی ظهور میکنند. کهیر میتواند بخاطر مصرف برخی غذاها، داورها یا دیگر مواد ایجاد شود.
آنژیوادم یک نوع مرتبط از تورم است که بر لایه عمیقتر پوست تاثیر میگذارد و اغلب نواحی اطراف صورت و لبها را درگیر میکند. در بسیاری از موارد، کهیر و آنژیوادم آسیبی ایجاد نمیکنند و حتی بدون درمان، آثار بلند مدتی از خود بجا نمیگذارند.
رایجترین نوع درمان برای کهیر و آنژیوادم داروهای آنتیهیستامین است. نوع حاد آنژیوادم در صورتی که تورم در گلو یا زبان باعث انسداد راه هوا شود میتواند خطرناک و مرگآور باشد.
علایم
کهیر
برجستگیهای مرتبط با کهیر میتواند بصورت زیر ظاهر شوند:
- قرمز یا به رنگ پوست
- بشدت خارشآور
- به شکل بیضی یا مارپیچ
- اندازهای کمتر از یک تا چند اینچ
بیشتر کهیرها در ظرف ۲۴ ساعت از بین خواهند رفت. کهیر مزمن میتواند برای چند ماه یا چند سال ادامه داشته باشد.
آنژیوادم
آنژیوادم یک واکنش مشابه کهیر است که لایههای عمیقتر پوست را درگیر میکند. آنژیودام بیشتر در اطراف چشمها، گونهها یا لبها ظاهر میشود. آنژیوادم و کهیر میتوانند بطور مجزا و همزمان اتفاق افتند.
علایم و نشانههای آنژیوادم شامل موارد زیر است:
- برجستگیهای بزرگ، ضخیم و سفت
- تورم و سرخی پوست
- درد یا احساس گرما در نواحی درگیر
عوامل ایجاد کننده
کهیر و آنژیوادم میتواند توسط عوامل زیر ایجاد شود:
- غذا بسیاری از غذاها میتوانند در افراد مستعد به حساسیت واکنشهایی را ایجاد کنند. غذاهای اصلی ایجاد کننده بیشتر شامل ماهی صدف، ماهی، بادام زمینی، آجیل درختی، تخم مرغ و شیر میشود.
- داروها تقریبا هر دارویی میتواند باعث کهیر یا آنژیوادم شود. با این وجود مقصرین اصلیپنیسیلین، آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin IB و غیره)، ناپروکسن (Aleve) و داروهای کنترلکننده فشار خود است.
- عوامل رایج آلرژیزا مواد دیگری که میتوانند کهیر و آنژیوادم ایجاد کنند شامل گرده گیاهان، پرز، مو و پر حیوانات، و نیش حشرات میشود.
- عوامل محیطی نمونههایی از این قبیل شامل گرما، سرما، نورخورشید، آب، فشار روی پوست، استرس و ورزش است.
- شرایط پزشکی نهفته کهیر و آنژیوادم همچنین میتواند گاهی اوقات در پاسخ به انتقال خون، اختلالات سیستم ایمنی مانند لوپوس (سل پوستی)، انواع گوناگونی از سرطانها مانند سرطان لنف، بیمارهای تیروئید، عفونتهای باکتریایی و ویروسی مانند هپاتیت، ایدز، سیتومگالوویروس (cytomegalovirus)، و ویروس اپستین – بار (Epstein-Barr virus) ایجاد شود.
- ژنتیک آنژیوادم ارثی نوع نادری از این بیماری است که بخاطر عوامل ارثی یا ژنتیکی رخ میدهد. این نوع از آنژیوادم با میزان پایین یا کارکرد غیرعادی برخی ار پروتئینهای خون در ارتباط است که در تنظیم کارکرد سیستم ایمنی بدن نقش دارند.
عوامل خطرزا
کهیر و آنژیوادم از جمله بیماریهای رایج هستند. با این وجود در صورت داشتن شرایط زیر سلامت شما میتواند بخطر افتد.
- زمانیکه قبلا به کهیر یا آنژیوادم مبتلا شدهاید.
- وقتیکه واکنشهای دیگر آلرژیک داشته باشید.
- زمانیکه اختلالات مرتبط با کهیر و آنژیوادم مانند لوپولس، سرطان لنف یا بیمارهای تیروئید دارید.
- وقتیکه سابقه خانوادگی یا ارثی کهیر یا آنژیوادم دارید.
عوارض
نوع حاد آنژیوادم در صورتی که تورم در گلو یا زبان باعث انسداد راه هوا شود میتواند مرگآور باشد.
پیشگیری
برای کاهش احتمال ابتلا به کهیر یا آنژیوادم موارد احتیاطی زیر را رعایت کنید:
- از عوامل حساسیتزا شناختهشده اجتناب کنید. این عوامل میتواند شامل غذاها، داروها، و شرایطی مانند دمای بسیار بالا یا پایین شود که در گذشته باعث بروز کهیر یا آنژیوادم شده است.
- گزارش روزانه تهیه کنید. اگر فکر میکنید غذا باعث مشکل میشود اما مطمئن نیستید چه غذایی عامل اصلی است گزارش روزانهای از غذاهایی که میخورید و علایم مرتبط تهیه کنید.
تشخیص
پزشک شما در صورت وجود برآمدگیها و تورم شما را معاینه، و با بررسی دقیق سابقه پزشکی شما عوامل احتمالی ایجاد کننده حساسیت را شناسایی میکند. در برخی موارد پزشک ممکن است آزمایش آلرژی پوستی را توصیه کند. همچنین پزشک میتواند برای بررسی میزان و کارکرد برخی پروتئینهای خون درصورتیکه عامل احتمالی آنژیوادم ارثی است، آزمایش خون را پیشنهاد دهد.
درمان
اگر علایم شما خفیف است، نیازی به درمان ندارید. بسیاری از موارد کهیر و آنژیوادم خودبخود خوب میشوند. با این وجود درمان اغلب میتواند برای خارش شدید، ناراحتی حاد یا علایم مقاوم بکار رود.
داروها
درمان کهیر و آنژیوادم شامل تجویز داروهای زیر میشود:
- داروهای ضدخارش درمان استاندارد برای درمان کهیر و آنژیوادم آنتیهیستامین است که باعث کاهش خارش، تورم و دیگر علایم آلرژیک میشود.
- داروهای ضدالتهاب برای کهیر یا آنژیوادم حاد، پزشکان گاهی اوقات داروهای خوراکی کورتیکواستروئید (corticosteroid) از جمله پردنیزون (prednisone) را تجویز میکنند که تورم، سرخی و خارش را کاهش میدهد.
- داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکنند. اگر داروهای آنتیهیستامین و کورتیکواستروئید غیرموثر باشند، پزشک شما ممکن است دارویی را برای آرام ساختن یک سیستم ایمنی بیشفعال تجویز کند.
- داروهای کاهنده درد و تورم کهیر و آنژیوادم مزمن را میتوان با نوعی داروی ضدالتهابی فاقد استروئید با نام آنتاگونیست لوکوترین (leukotrieneantagonists) درمان کرد.
- کنترلکنندههای پروتئین خون اگر مبتلا به آنژیوادم ارثی هستید، داروهای گوناگونی وجود دارند که میتوانند با تنظیم میزان برخی از پروتئینهای موجود در خون علایم بیماری را کاهش دهند.
موقعیتهای اورژانسی
در هنگام یک حمله شدید کهیر یا آنژیوادم، ممکن است نیازمند رفتن به اورژانس یا تزریق اورژانسی اِپینفرین (epinephrine – نوعی آدرنالین) باشید. اگر دچار حمله شدید یا حملات تکرار شدند، برخلاف درمان پزشک خود میتوانید با استفاده از یک سرنگ یا ابزار مشابه در موارد اورژانسی به خود اپینفرین تزریق کنید.
سبک زندگی و درمانهای خانگی
اگر دچار کهیر یا آنژیوادم خفیف شدید، این نکات میتواند به کاهش علایم شما کمک کند:
- از عوامل ایجادکننده اجتناب کنید. این عوامل شامل غذاها، داروها، گرده گیاهان، مو و پرز حیوانات، شیره درختان و نیش حشرات میشوند.
- از یک داروی بدون نسخه ضدخارش استفاده کنید. داروهای آنتیهیستامین خوراکی و بدون نسخه مانند لوراتادین (Claritin)، سیتریزین (Zyrtec Allergy) یا دیفنهیدرامین (Benadryl Allergyو غیره) میتوانند به کاهش خارش کمک کنند.
- از کمپرس سرد و مرطوب استفاده کنید. پوشاندن ناحیه درگیر با بانداژ یا پانسمان خنک و مرطوب میتواند به تسکین خارش پوست و جلوگیری از خراش کمک کند.
- حمام آب خنک بگیرید. برای تسکین خارش، آب را همراه با جوششیرین، آرد جو دوسر نپخته یا جوی کلوئیدی (چسبان) روی پوست بپاشید که نوعی از دانههای ریز جو مخصوص حمام کردن است (Aveeno و غیره).
- لباسهای راحت و گشاد، با بافت نرم از جنس کتان بپوشید. از پوشیدن لباسهای زمخت، تنگ، پوستخراش یا پشمی اجتناب کنید. این کار باعث جلوگیری از تحریک پوست میشود.
آلرژی به لاتکس
آلرژی به لاتکس واکنشی به پروتئینهای خاصی است که درلاتکس طبیعی که لاستیک از آن تشکیل میگردد، محصولی که از درخت کائوچو بدست میآید، وجود دارد. اگر شما به لاتکس آلرژی دارید، بدنتان لاتکس را با یک ماده ی مضر اشتباه میگیرد.
آلرژی به لاتکس ممکن است خارش پوست و کهیر و یا حتی آنافیلاکسی، حالت خطرناکی که ممکن است موجب تورم گلو و تنگی نفس شدید شود، به همراه داشته باشد.
مطلع شدن از آلرژی به لاتکس و دانستن منابع متداول لاتکس میتواند به جلوگیری از واکنشهای آلرژیک کمک کند.
علایم
اگر به لاتکس حساسیت دارید، ممکن است پس از دست زدن به محصولات لاستیکی دارای لاتکس، مانند دستکش یا بادکنک، علایمی بروز دهد. همچنین اگر ذرات لاتکسی که هنگام در آوردن دستکش وارد هوا میشوند را تنفس کنید ممکن است علایم آلرژی تنفسی را بروز دهید.
علایم آلرژی به لاتکس از خفیف تا شدید متغیر است. واکنش به این که شما چقدر به لاتکس حساس هستید و مقدار لاتکسی که لمس یا استنشاق میکنید بستگی دارد. واکنش شما میتواند با هر بار قرار گرفتن در معرض لاتکس شدیدتر شود.
علایم خفیف
خارش
قرمزی پوست
کهیر یا جوش
علایم شدیدتر
- عطسه
- آبریزش بینی
- سوزش و آبریزش چشمها
- خارش گلو
- تنگی نفس
- خس خس سینه
- سرفه
علایم بسیار خطرناک
آنافیلاکسی
جدیترین واکنش آلرژیک به لاتکس آنافیلاکسی است که میتواند مرگبار باشد. واکنش آنافیلاکتیک بلافاصله بعد از قرار گرفتن افراد بسیار حساس در معرض لاتکس ایجاد میشود، اما به ندرت در اولین برخورد با آن اتفاق میافتد یکی از موادی که حاوی لاتکس هست و منجر به واکنشهای شدید میشود، کاندوم میباشد.
علایم و نشانههای آنافیلاکسی عبارتند از:
- تنگی نفس
- کهیر یا تورم
- تهوع و استفراغ
- خس خس سینه
- افت فشار خون
- گیجی
- عدم تمرکز
- از دست دادن هوشیاری
- نبض تند یا ضعیف
آلرژی لاتکس میتواند از طرق زیر رخ دهد:
- تماس مستقیم شایعترین علت آلرژی لاتکس شامل دست زدن به محصولات حاوی لاتکس، از جمله دستکش لاتکس، کاندوم و بادکنک است.
- استنشاق محصولات لاتکس، به ویژه دستکشها، باعث آزاد شدن ذرات لاتکس در هوا میشوند که این ذرات معلق ممکن است در هنگام تنفس استنشاق شوند. مقدار ذرات معلق لاتکس دستکشها بسته به مارک دستکشهایی که استفاده میشوند متفاوت است.
ممکن است در هنگام استفاده از لاتکس واکنشهای پوستی دیگری داشته باشید. از جمله:
- درماتیت تماسی آلرژیک: این واکنش از مواد افزودنی شیمیایی مورد استفاده در هنگام تولید ناشی میشود. علامت اصلی آن یک بثور پوستی به همراه ایجاد تاول از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از در معرض قرار گرفتن، همانند راش پیچک سمی، است.
- درماتیت تماسی تحریکی این یک حساسیت نیست، این سوزش پوست ناشی از پوشیدن دستکش لاستیکی یا قرار گرفتن در معرض پودر داخل آن است. علایم و نشانهها شامل نقاط خشک، خارش دار و تحریک شده، معمولا بر روی پوست دست است.
تمامی محصولات لاتکس از مواد طبیعی درست نشدهاند. محصولات حاوی لاتکس مصنوعی (دست ساز) مانند رنگ لاتکس بعید است باعث واکنش شود.
ارتباط بین آلرژی غذایی و آلرژی به لاتکس
برخی از میوهها حاوی همان آلرژن موجود در لاتکس هستند. از جمله:
- آووکادو
- موز
- فندق
- کیوی
- میوهی گل ساعتی
اگر شما به لاتکس حساسیت دارید، احتمال بیشتری برای آلرژی به این خوراکیها دارید.
پیشگیری
بسیاری از محصولات متداول حاوی لاتکس هستند، اما معمولا میتوانید یک گزینه ی مناسب پیدا کنید. با اجتناب از این محصولات از واکنش آلرژیک به لاتکس جلوگیری کنید:
- دستکش ظرفشویی
- برخی از انواع موکت
- بادکنک
- عروسکهای لاستیکی
- بطریهای آب داغ
- شیشه شیر بچه
- برخی پوشکهای بچه یکبار مصرف
- نوارهای لاستیکی
- پاککن
- کاندوم
- دیافراگم
- عینک شنا
- دسته راکت تنیس
- دسته موتور سیکلت و دوچرخه
- دستبندهای فشارسنج
- گوشی پزشکی
- لوله داخل وریدی (مانند سرم)
- سرنگ
- دستگاه تنفس مصنوعی
- پد الکترود
- ماسکهای جراحی
- لاستیک
بسیاری از مراکز بهداشتی و درمانی از دستکشهای غیر لاتکس استفاده میکنند. با این وجود، به دلیل اینکه سایر محصولات پزشکی ممکن است حاوی لاتکس یا لاستیک باشند، قبل از هر آزمایش یا مداخله پزشکی، پزشکان، پرستاران، دندانپزشکان و سایر کارکنان خدمات درمانی را از آلرژی خود مطلع کنید. استفاده از دستبند هشدار پزشکی میتواند دیگران را از حساسیت شما به لاتکس آگاه کند.
درمان
گرچه داروهایی برای کاهش علایم آلرژی به لاتکس در دسترس هستند، اما هیچ درمانی وجود ندارد. تنها راه پیشگیری از واکنش آلرژیک به لاتکس این است که از محصولات حاوی لاتکس اجتناب شود.
با وجود تلاش برای اجتناب از لاتکس، باز هم ممکن است در معرض آن قرار بگیرید. اگر یک واکنش آلرژیک جدی به لاتکس داشتهاید، ممکن است نیاز باشد همیشه اپی نفرین تزریقی همراه خود داشته باشید. اگر یک واکنش آنافیلاکتیک داشته باشید، باید برای تزریق فوری آدرنالین (اپی نفرین) به اورژانس مراجعه کنید.
برای واکنش های خفیفتر، ممکن است پزشکتان داروهای آنتی هیستامین یا کورتیکواستروئید تجویز کند که میتوانید بعد از قرار گرفتن در معرض لاتکس، برای کنترل واکنش خود و رفع ناخوشی، از آن استفاده کنید.
آلرژی به نیکل
آلرژی به نیکل دلیل شایع درماتیت پوستی است. درماتیت راشهای (دانهها) خارشداری است که معمولاً هنگام تماس پوست با مواد بیضرر ایجاد میشود.
آلرژی به نیکل غالباً ازطریق گوشواره و سایر جواهرات بوجود میآید ولی در بسیاری از موادی که روزانه با آنها سروکار داریم نیکل وجود دارد. موادی همچون سکهها، زیپ لباس، موبایل و قاب عینک دارای نیکل هستند. قرارگیری طولانی مدت و مداوم در معرض مواد حاوی نیکل باعث افزایش آلرژی به نیکل میشود. درمانهای مناسب میتوانند علائم آلرژی به نیکل را کاهش دهند. ولی، بهخاطر داشته باشید که افزایش آلرژی به نیکل باعث افزایش حساسیت شما به فلزات میشود و باید از تماس با آنها خودداری کنید.
علائم
معمولاً یک واکنش آلرژیک (درماتیت تماسی) در طول چند ساعت تا چند روز بعد از تماس با نیکل آغاز میشود. ممکن است واکنش به نیکل ۲ تا ۴ هفته طول بکشد. این نوع واکنش نسبت به نیکل تنها در محل تماس پوست با نیکل اتفاق میافتد ولی گاهی ممکن است در سایر نقاط بدن نیز ظاهر شود.
علائم و نشانههای آلرژی به نیکل عبارتند از:
- راشها، دانهها یا جوشهای پوستی
- خارش پوست که ممکن است شدید باشد
- قرمز شدن پوست یا تغییر رنگ آن
- ایجاد خشکی روی پوست به صورتی که ممکن است شبیه سوختگی باشد
- در موارد شدید ایجاد تاولهای آبدار
منابع قرارگیری در معرض نیکل
- جواهراتی که برای پیرسینگ بدن استفاده میشوند.
- سایر جواهرات شامل حلقه، دستبند، النگو، گردنبند و قلابها و قزنهای تزئینی
- بند ساعت
- زیپ لباس، گیرۀ لباس و قلابهای سوتین
- قلاب کمربند
- قاب عینک
- سکه
- وسایل فلزی
- تلفن همراه
- کلیدها
- پلاک هویتی نظامیان
- گچ
- لوازم پزشکی
- صفحۀ لپتاپ یا کامپیوتر
- سیگارهای الکترونیکی
عوامل خطر
عوامل خاصی میتوانند خطر گسترش آلرژی به نیکل را در شما افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- پیرسینگ گوش یا بدن: بدلیل وجود نیکل در جواهرات، پیرسینگ گوش و سایر قسمتهای بدن با جواهرات حاوی نیکل غالباً با آلرژی به نیکل همراه است.
- کار با فلزات: اگر شغل شما به گونهای است که دائماً در معرض تماس با نیکل قرار دارید ممکن است خطر افزایش آلرژی در شما بیشتر از فردی باشد که با این فلز سروکار ندارد.
علاوه بر این به احتمال زیاد افرادی که بطور منظم در مواجهه با نیکل قرار دارند و در اثر شدت کارعرق میکنند، آلرژی به نیکل افزایش مییابد. متصدّیان بار، افراد شاغل در صنایع غذایی خاص و نظافتچیان خانگی از جملۀ این افراد هستند.
- افراد دیگری که ممکن است در معرض خطر فزایندۀ آلرژی به نیکل باشند عبارتند از: فلزکاران، خیّاطها و آرایشگران.
- زنان: این احتمال وجود دارد که زنان در مقایسه با مردان بیشتر دچار آلرژی به نیکل شوند. شاید این موضوع به این دلیل باشد که زنان تمایل بیشتری به انجام پیرسینگ دارند. اخیراً طی مطالعهای مشخص شد که خطر ابتلا به آلرژی به نیکل در زنان چاق بیشتر از سایر زنان است.
- داشتن سابقۀ خانوادگی آلرژی به نیکل: اگر سایر افراد خانوادۀ شما نسبت به نیکل حسّاس باشندممکن است شما نیز زمینۀ ابتلا به آلرژی به نیکل را به ارث برده باشید.
- داشتن آلرژی به سایر فلزات: افرادی که نسبت به سایر فلزات حسّاس هستند ممکن است نسبت به نیکل نیز آلرژی داشته باشند.
پیشگیری
بهترین استراتژی برای پیشگیری از افزایش آلرژی به نیکل پرهیز از مواجهۀ طولانیمدت با مواد حاوی نیکل است. اگر قبلاً نسبت به نیکل آلرژی داشتهاید بهترین راه برای جلوگیری از یک واکنش آلرژیک خودداری از تماس با این فلز است.
ولی پرهیز از مواجهه با نیکل همیشه آسان نیست. زیرا نیکل در بسیاری از فرآوردهها وجود دارد. برای بررسی وجود نیکل در مواد فلزی بستههای آزمایش خانگی وجود دارند.
استفاده از مواد جایگزین
به دنبال جایگزینهای سالمتری برای مواد حاوی نیکل باشید.
- استفاده از بند ساعت چرمی، پارچهای یا پلاستیکی
- زیپها یا دکمههایی از جنس پلاستیک یا فلزات اندودشده
- قاب عینک پلاستیکی یا از جنس تیتانیوم
ایجاد یک مانع
اگر در محل کار خود به اجبار در معرض نیکل قرار دارید، ایجاد یک مانع بین شما و نیکل میتواند به کاهش آلرژی کمک کند.
سعی کنید دکمهها، قزنقفلی و زیپها را با نوار چسب داکت یا یک مانع شفّاف مانند نیکل گارد (Nickel Guard) بپوشانید. شاید استفاده از لاک ناخن بیرنگ روی جواهرات حاوی نیکل مؤثر باشد ولی شاید مجبور باشید این کار را بارها تکرار کنید.
تشخیص
معمولاً پزشک میتواند براساس ظاهر پوست شما و آخرین زمان مواجهه با مواد حاوی نیکل آلرژی به نیکل را تشخیص دهد. ولی اگر دلیل راشهای پوستی شما مشخص نباشد ممکن است پزشک آزمایش آلرژی (آزمایش آلرژی- حساسیت شدید پوستی) برای شما تجویز کند. همچنین ممکن است برای این آزمایش شما را به یک متخصص آلرژی (آلرژیست) یا متخصص پوست (درماتولوژیست) معرفی کند.
آزمایش آلرژی
بهترین آزمایش پوستی برای شناسایی و تایید آلرژی تماسی ، پچ تست میباشد که توسط فوق تخصص آلرژی انجام میگیرد.
درمان
هیچ درمان قطعی برای آلرژی به نیکل وجود ندارد. وقتی بدن نسبت به نیکل آلرژی داشته باشد هنگام تماس پوست با نیکل دانههایی پدیدار میشود (درماتیت تماسی).
بهترین درمان ، شناسایی دقیق ماده آلرژی زا و پرهیز از مواجهه با آن میباشد.
البته در واکنشهای حاد میتوان از استروییدهای موضعی البته زیر نظر پزشک استفاده کرد.
آلرژی به سویا
آلرژی به سویا، محصول لوبیای سویا، از آلرژیهای متداول غذایی است. آلرژی به سویا اغلب در نوزادان با واکنش به شیر خشک سویا آغاز میشود. گرچه آلرژی اکثر کودکان با افزایش سن بهبود پیدا میکند، ولی آلرژی برخی از آنها تا بزرگسالی باقی میماند.
علایم و نشانههای خفیف آلرژی به سویا عبارتند از: کهیر یا خارش در داخل و اطراف دهان. در موارد نادر، آلرژی به سویا ممکن است باعث واکنش آلرژیک بسیار خطرناک (آنافیلاکسی) شود.
اگر شما یا فرزندتان واکنشی به سویا نشان میدهید، به پزشکتان اطلاع دهید. آزمایش به تشخیص آلرژی به سویا کمک میکند.
داشتن حساسیت سویا به معنای اجتناب از محصولات حاوی سویا است که کار دشواری است. بسیاری از غذاها مانند محصولات گوشتی، محصولات نانوایی، شکلات و غلات صبحانه ممکن است حاوی سویا باشند.
علایم
آلرژی به سویا برای اکثر مردم ناخوشایند است اما جدی نیست. با این حال، به ندرت، واکنش آلرژیک به سویا میتواند ترسناک و بسیار خطرناک باشد. نشانهها و علایم آلرژی غذایی معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از خوردن غذای حاوی آلرژن ایجاد میشود.
علایم آلرژی به سویا عبارتند از:
- احساس گزگز در دهان
- کهیر؛ خارش یا پوسته پوسته شدن و خارش پوست (اگزما)
- تورم لبها، صورت، زبان و گلو، یا بخشهای دیگر بدن
- خس خس سینه و آبریزش بینی، یا مشکل تنفسی
- درد شکمی، اسهال، تهوع یا استفراغ
- قرمزی پوست (سوزش)
واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) در آلرژی به سویا به ندرت روی میدهد. آنافیلاکسی بیشتر در افراد مبتلا به آسم و یا آلرژیک به سایر مواد غذایی علاوه بر سویا، مانند بادام زمینی، رخ میدهد.
آنافیلاکسی شامل نشانهها و علایم شدیدتری است که عبارتند از:
- تنفس دشوار ناشی از تورم گلو
- شوک، به همراه افت شدید فشار خون
- ضربان نبض بالا
- سرگیجه، گیجی یا کاهش تمرکز
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
اگر دچار علایم آلرژی غذایی در مدت کوتاهی پس از خوردن غذا شدید، به پزشک عمومی خود یا متخصص آلرژی (آلرژیست) مراجعه کنید. در صورت امکان، در طول یک واکنش آلرژیک به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر علایم یا نشانههای آنافیلاکسی را دیدید، به دنبال این درمانهای اضطراری باشید:
- به سختی نفس کشیدن
- نبض ضعیف و تند
- سرگیجه یا گیجی
- جاری شدن آب دهان و ناتوانی در بلع
- قرمزی و گرم شدن تمام بدن (سوزش)
دلایل
واکنش سیستم ایمنی باعث آلرژی غذایی میشود. در آلرژی به سویا، سیستم ایمنی بدن پروتئین سویا را به عنوان یک عامل مضر شناسایی میکند و منجر به تولید و حمله ی پادتن ایمونوگلوبولین E (IgE) به پروتئین سویا (آلرژن) میشود. دفعه بعد که سویا وارد بدنتان میشود، پادتنهای IgE آن را شناسایی کرده و به سیستم ایمنی علامت میدهند تا هیستامین و بعضی مواد شیمیایی دیگر را در خون خود آزاد کند.
هیستامین و دیگر مواد شیمیایی بدن باعث ایجاد علایم و نشانههای آلرژیک میشوند. هیستامین تا حدی مسئول بیشتر واکنشهای آلرژیک است، از جمله آبریزش بینی، خارش چشم، خشکی گلو، جوش و کهیر، تهوع، اسهال، مشکل تنفس و شوک آنافیلاکتیک.
ریسک فاکتورها
برخی عوامل ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به آلرژی سویا قرار دهد:
- سابقه ی خانوادگی: اگر آلرژیهایی مانند تب یونجه، آسم، کهیر یا اگزما در خانواده شما رایج است شما در معرض خطر ابتلا به آلرژی به سویا یا غذاهای دیگر هستید.
- سن: آلرژی به سویا شایعترین آلرژی در کودکان، به خصوص کودکان نوپا و نوزادان است.
- آلرژیهای دیگر: در بعضی موارد، افرادی که به گندم، لوبیا (حبوبات)، شیر یا سایر غذاهای آلرژیک حساسیت دارند، ممکن است به سویا نیز آلرژی داشته باشند. نتایج آزمایش افرادی که به سویا آلرژی دارند، ممکن است آلرژی به سایر حبوبات را نیز نشان دهد، اما ممکن است این افراد بتوانند آن حبوبات را بدون هیچ مشکلی بخورند.
اگر شما خود تان فرزندتان را مداوا نمیکنید، از پزشک خود بپرسید که تا زمان ملاقات با او چه چیزی به فرزندتان بدهید تا خطر علایمش کاهش یابد.
اگر علایم آلرژی به سویا دارید، از مواد غذایی حاوی سویا اجتناب کنید.
پیشگیری
هیچ راهی برای جلوگیری از آلرژی غذایی وجود ندارد. اگر شما نوزادی دارید، دادن شیر مادر به جای استفاده از شیر خشک مبتنی بر سویا یا شیر، میتواند کمک کننده باشد.
اگر به سویا حساسیت دارید، تنها راه جلوگیری از واکنش آلرژیک این است که از محصولات سویا اجتناب کنید. دانستن این که کدام غذاها حاوی سویا، که ترکیب رایجی در بسیاری از غذاهاست، هستند همیشه آسان نیست.
برچسب غذا را با دقت بخوانید. سویا اغلب در غذاهایی که فکرش را هم نمیکنیم وجود دارد، از جمله کنسرو گوجه فرنگی و گوشت، محصولات پخته شده، کراکر، قوطیهای انرژیزا، کره بادام زمینی کم چرب، و سوپهای کنسرو شده. هر زمانی که محصولی را میخرید، برچسب آن را بخوانید زیرا مواد تشکیل دهنده آن ممکن است تغییر کرده باشد. همچنین، توجه کنید عبارت “حاوی سویا” یا “ممکن است حاوی سویا باشد” بر روی برچسب محصول نباشد.
روغن سویای تصفیه شده ممکن است واکنشی ایجاد نکند، زیرا حاوی پروتئین سویا نیست. همچنین ممکن است به مواد غذایی حاوی لسیتین سویا واکنشی نشان ندهید. اما به طور کلی، اگر یک برچسب شامل کلمه “سویا” باشد، از آن اجتناب کنید. این محصولات شامل موارد زیر است، اما به آنها محدود نمیشود:
- شیر سویا، پنیر سویا، بستنی سویا و ماست سویا
- آرد سویا
- توفو
- میسو
- ناتو ( نوعی فرآورده تخمیری سیاه رنگ از سویا)
- شایو (نوعی سس سویا)
- تمپه (نوعی فراورده تخمیری سویا که در اندونزی تولید میشود )
- سس سویا و تاماری
- سویای سبز و تازه
- روغن نباتی، آدامس سبزیجات، آب سبزیجات و نشاسته سبزیجات
علاوه بر “سویا” و “لوبیای سویا”، کلمات دیگری در برچسب غذا نیز ممکن است نشان دهنده وجود سویا در محصول باشد، از جمله:
- حداکثر گلیسین (Glycine max)
- پروتئین نباتی هیدرولیز شده (HVP)
- پروتئین گیاهی هیدرولیز شده
- پروتئین گیاهی بافت شده (TVP)
- مونوودیلیسرید
- گلوتامات مونونوسیدیم (MSG)
- طعم دهنده مصنوعی
- طعم دهنده طبیعی
تشخیص
پزشک شما در مورد علایمتان سوال خواهد کرد و ممکن است معاینه فیزیکی نیز انجام دهد. و ممکن است یک یا هر دو آزمایش زیر را توصیه کند:
- آزمایش پوست: پزشکان سوزنی به پوست شما میزنند و مقدار بسیار کمی پروتئین سویا را در معرض پوستتان قرار میدهند. اگر آلرژی داشته باشید، در محل آزمایش روی پوستتان یک برآمدگی (کهیر) به وجود خواهد آمد. متخصصان آلرژی معمولا تجهیزات بیشتری برای انجام و تفسیر آزمایشهای آلرژی پوست دارند.
- آزمایش خون: آزمایش خون میتواند پاسخ سیستم ایمنی را به سویا با اندازه گیری مقدار پادتنهای خاصی در جریان خون، که به عنوان پادتنهای ایمونوگلوبولین E (IgE) شناخته میشوند، اندازهگیری کند.
درمان
تنها راه جلوگیری از واکنشهای آلرژیک، اجتناب از سویا و پروتئینهای سویا است.
داروهایی، مانند آنتی هیستامینها، میتوانند علایم و نشانههای آلرژیهای جزئی به سویا را کاهش دهند. مصرف یک آنتی هیستامین پس از استفاده از سویا میتواند واکنش شما را کنترل کند و ناخوشیتان را کاهش دهد. داروهای ضد هیستامین بدون نسخه عبارتند از: دیفن هیدرامین (Benadryl، Banophen Complete Allergy Medication)، کلرفنیرامین (Chlor-Trimeton, Aller-Chlor)، ستریریازین (Zyrtec، Equate Allergy Relief) و لوراتادین (Alavert، Claritin).
با وجود تمام تلاشهایتان، باز هم ممکن است سویا را ندانسته بخورید. اگر یک واکنش آلرژیک جدی داشته باشید، ممکن است به تزریق اورژانسی اپی نفرین نیاز پیدا کنید و به اورژانس مراجعه کنید.
کارهایی که در این فاصله میتوانید انجام دهید
علایم آلرژی به سویا در کودکان ممکن است هنگامی شروع شود که یک کودک شروع به استفاده از شیر خشک مبتنی بر سویا کند. اگر احتمال میدهید کودکتان به سویا آلرژی داشته باشد، با دادن شیر مادر به او، وی را کمتر در معرض آلرژنها قرار دهید. اگر کودک شما غذای جامد میخورد، از دادن محصولات حاوی سویا به او اجتناب کنید.
آلرژی به قارچ
اگر به قارچ آلرژی داشته باشید، سیستم ایمنی بدن شما هنگامیکه اسپورهای قارچ را استنشاق میکنید به آن واکنش نشان خواهد داد. آلرژی به قارچ باعث ایجاد سرفه، خارش چشم و نشانههای آزاردهندهٔ دیگری میشود. در برخی افراد، آلرژی به قارچ با آسم مرتبط است و قرارگیری در معرض قارچ موجب محدودیت تنفس و سایر نشانهها در مجرای هوا میشود.
اگر به قارچ آلرژی دارید، بهترین اقدام دفاعی کاهش قرارگیری در معرض انواع قارچهایی است که باعث واکنش در شما میشوند. داروها میتوانند به کنترل واکنشهای آلرژیک به قارچ کمک کنند.
علائم
آلرژی به قارچ باعث ایجاد علائم و نشانههایی مشابه با سایر انواع آلرژیهای ناحیه فوقانی دستگاه تنفسی میشود.علائم و نشانههای رینیت آلرژیک ناشی از آلرژی به قارچ میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عطسه
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- سرفه و ترشحات پشت بینی
- خارش چشمها، بینی و گلو
- آبریزش چشم
- پوست خشک و زبر
نشانههای آلرژی به قارچ از فردی به فرد دیگر متفاوت و از خفیف تا شدید متغیر است.این علائم ممکن است در تمام طول سال یا فقط در مواقع خاصی از سال همراه شما باشند.این علائم ممکن است در مواقعی که وضعیت آبوهوا مرطوب است و یا زمانی که در فضاهای داخلی و یا در فضاهای بازی که مقادیر و غلظت قارچ در آنها بالاست در شما ظاهر شوند.
آلرژی به قارچ و آسم
اگر مبتلا به آلرژی به قارچ و آسم هستید، نشانههای آسم شما ممکن است با قرارگیری در معرض اسپورهای قارچ تحریک شود.در برخی افراد، قرارگیری در معرض برخی قارچها موجب حملهٔ شدید آسم میشود.علائم و نشانههای آسم عبارت است از:
- سرفه
- خسخس سینه
- تنگی نفس
- سنگینی قفسه سینه
دلایل بیماری
نشانههای آلرژی به قارچ، مانند هر آلرژی دیگری، براثر واکنش سیستم ایمنی بسیار حساس تحریک میشوند.زمانیکه اسپورهای قارچ بسیار ریز موجود در هوا را استنشاق میکنید، بدن شما آنها را مهاجمان خارجی تشخیص میدهد و برای مبارزه با آنها آنتیبادیهای آلرژیزا تولید میکند.
پس از اتمام تماس با قارچ، بدن شما هنوز هم آنتیبادیهایی را تولید میکند که این ذرات مهاجم را به یاد داشته باشند، طوری که هرگونه تماس بعدی با قارچ موجب واکنش سیستم ایمنی بدن شما میگردد.این واکنش باعث آزادسازی موادی مانند هیستامین میشود که باعث خارش، آبریزش چشم، آبریزش بینی، عطسه و سایر علائم آلرژی به قارچ میشود.
قارچها هم در داخل خانه و هم در فضای بیرون بسیار شایع هستند.قارچها انواع زیادی دارند اما تنها انواع خاصی از آنها موجب آلرژی میشود.آلرژی به یک نوع قارچ لزوماً به معنای آلرژی به نوع دیگری نیست.برخی از رایجترین قارچهایی که باعث آلرژی میشوند عبارتاند از آلترناریا، آسپرژیلوس، کلادوسپوریوم و پنیسیلیوم.
عوارض
بیشتر واکنشهای آلرژیک به قارچ شامل علائمی از نوع تب هستند که علیرغم جدینبودن شما را آزار میدهند.هرچند، برخی عوارض ناشی از آلرژی به قارچ بسیار شدید هستند. این عوارض عبارتاند از:
- آسم ناشی از قارچدر افرادی که به قارچ آلرژی دارند، استنشاق اسپورهای قارچ میتواند موجب آسم ناگهانیشود.اگر مبتلا به آلرژی به قارچ و آسم هستید، برنامهای اورژانسی در محل زندگی خود داشته باشید تا در صورت حملهٔ شدید آسم بدانید چه کار کنید.
- سینوزیت قارچی آلرژیک.این بیماری ناشی از واکنش التهابی قارچهای سینوزیت است.
- آسپرژیلوزیس برونکوپولمونری آلرژیک.این واکنش به قارچهای موجود در ریه میتواند در افراد مبتلا به آسم یا فیبروزهای کیستیک رخ دهد.
- پنومونی افزایش حساسیت.این شرایط نادر زمانی رخ میدهد که تماس با ذرات موجود در هوا نظیر اسپورهای قارچ موجب التهاب ریه شوند. این مشکل میتواند بر اثر قرارگیری در معرض گردوغبار آلرژیزای محیط کار نیز رخ دهد.
پیشگیری
برای کاهش رشد قارچ در منزل نکات زیر را در نظر بگیرید:
- منبع رطوبت را در زیرزمین برطرف کنید؛ منابعی نظیر نشتی لولهها یا نفوذ آبهای زیرزمینی.
- در هر قسمت از خانه که بوی نم یا کپکزدگی میآید از رطوبتگیر استفاده کنید.سطح رطوبت را زیر ۵۰ درصد نگهدارید. فراموش نکنید که سطل جمعآوری و سیمپیچهای متراکم را بهطور مرتب تمیز کنید.
- از دستگاه تهویه استفاده کنید و برای تهویه مرکزی هوا از فیلتر هپا (HEPA) استفاده کنید. فیلتر هپا میتواند اسپورهای قارچ موجود در هوای بیرون را قبل از انتشار در فضای خانه به دام بیندازند.
- فیلترهای اجاق و دستگاه تهویه را بهطور مرتب تعویض کنید.لولههای بخاری را بررسی، و در صورت لزوم، تمیز کنید.
- از تهویه مناسب تمام سرویسهای بهداشتی مطمئن شوید و فن تهویه را درحین دوش گرفتن یا حمام کردن روشن کنید و پس از اتمام کار نیز بلافاصله فن را روشن کنید تا هوا خشک شود.اگر فن تهویه ندارید، هنگام دوش گرفتن یا حمام کردن یکی از پنجرهها یا در را باز بگذارید.
- سرویسهای بهداشتی و زیرزمینها را فرش نکنید.
- زهکشی آبهای زیرزمینی خانهتان را بهبود بخشید. شاخوبرگها و گیاهان اطراف پی ساختمان را از بین ببرید و ناودانها را بطور مرتب خالی کنید.
- گلدانهای ارگانیک، نظیر گلدانهایی از جنس کاه، حصیر یا کنف، را تمیز و خشک نگهدارید.
- کتابها یا روزنامههای قدیمی را بازیافت کنید یا دور بیندازید؛زیرا اگر در مکانهای مرطوب نظیر زیرزمین باقی بمانند، خیلی سریع قارچ میزنند.
تشخیص بیماری
پزشک علاوه بر در نظر گرفتن علائم و نشانههایتان، ممکن است بخواهد برای تشخیص یا رد بیماریهای دیگر معاینهٔ فیزیکی انجام دهد. همچنین ممکن است برایتان یک یا چند آزمایش بنویسد تا ببیند آیا دارای آلرژی قابلتشخیص هستید یا خیر.این آزمایشها عبارتاند از:
- تست پوستی پریک.در این تست از مقداری آلرژن رقیق معمولی یا مشکوک، نظیر قارچهای یافتشده در مناطق محلی، استفاده میشود. در حین انجام تست، این مواد را با استفاده از سوزنهایی کوچک روی پوست بازو یا پشت شما وارد میکنند.درصورت داشتن آلرژی، در محل انجام تست تورم (کهیر) ایجاد میشود.
- آزمایش خون. آزمایش خون، گاهی آزمایش radioallergosorben نیز نامیده میشود، میتواند پاسخ سیستم ایمنی بدن شما را به قارچ با اندازهگیری مقدار پادتنهای خاص در جریان خون، که بهعنوان پادتنهای ایمونوگلوبولین E (IgE) شناخته میشوند، اندازهگیری کند.نمونهٔ خون به آزمایشگاه فرستاده میشود و برای اثبات حساسیت به نوع خاصی از قارچ مورد آزمایش قرار میگیرد.
درمان
بهترین درمان برای هر نوع آلرژی پیشگیری از تماس با محرکهاست.هرچند، قارچها همهجا هستند و نمیتوان بهطور کامل از آنها دوری کرد.درحالیکه هیچ راه قطعی برای درمان رینیت آلرژیک ناشی از آلرژی به قارچ وجود ندارد، اما داروهای بسیاری میتوانند علائم شما را کاهش دهند. این داروها عبارتاند از:
- کورتیکواستروئیدهای استنشاقی بینی.این اسپریهای استنشاقی به پیشگیری و درمان التهاب ناشی از آلرژی به قارچ دستگاه تنفسی فوقانی کمک میکند. این اسپریها برای بسیاری از مردم مؤثرترین درمان هستند و اغلب اولین داروی تجویزی برای افراد آلرژیک محسوب میشوند.
بهعنوان نمونه میتوان به اسپریهای زیر اشاره کرد: سیکلزوناید (با نام تجاری Omnaris و Zetonna)، فلوتیکازون (با نام تجاری Xhance)، مومتازون (با نام تجاری Nasonex)، تریامسینولون و بودزوناید (با نام تجاری Rhinocort)عوارض جانبی شایع این داروها شامل خشکی بینی و خوندماغ است، که معمولاً برای استفادههای طولانیمدت بیخطر هستند.
- آنتیهیستامینها. این داروها میتوانند به خارش، عطسه و آبریزش بینی کمک کنند.این کاربا مسدود کردن هیستامین صورت میگیرد؛ هیستامین ماده شیمیایی التهابی است که توسط سیستم ایمنی بدن در حین واکنش آلرژیک آزاد میشود.
آنتیهیستامینهای غیر نسخهای عبارتاند از لوراتادین (Alavert، Claritin)، فکسوفنادین (Allegra Allergy) و سیتریزین (Xyzal Allergy24 ساعته، Zyrtec Allergy). این داروها اندکی باعث خوابآلودگی یا خشکی دهان میشوند، گاهی هم این اثر را ندارند.سایر آنتیهیستامینها نظیر کلماستین نیز خوب هستند اما ایجاد خوابآلودگی میکنند، بر عملکرد کاری و مدرسهای شما تأثیر میگذارند و دهان را خشک میکنند.
اسپری استنشاقی آزلاستین (Astelin،Astepro) و اولوپاتادین (Patanase) نیز با نسخه قابل تهیه هستند.عوارض جانبی اسپریهای بینی شامل مزهٔ تلخ در دهان و خشکی بینی است.
- دکونژستانتهای خوراکی.دکونژستانتهای خوراکی غیر نسخهای شامل سودوافدرین و دریکسورال هستند.از آنجائی که دکونژستانتهای خوراکی باعث افزایش فشارخون میشوند، در صورت ابتلا به فشارخون از مصرف آنها خودداری کنید.عوارض جانبی احتمالی این داروها عبارتاند از افزایش فشارخون، بیخوابی، بیاشتهایی، تپش قلب، اضطراب و بیقراری.
- اسپریهای استنشاقی دکونژستانت.این اسپریها شامل اکسی متازولین (Afrin و …) است.این داروها را بیش از ۳ یا ۴ روز استفاده نکنید زیرا زمانی که از آنها استفاده نکنید میتوانند باعث برگشت گرفتگی بینی با علائمی حتی بدتر از قبل شوند.از دیگر عوارض جانبی احتمالی این اسپریها میتوان به سردرد، بیخوابی و حالت عصبی اشاره کرد.
- مونتهلوکاست. مونتهلوکاست (Singulair) قرصی است که مانع از فعالیت لوکوترینها میشود. لوکوترین مادهٔ شیمیایی سیستم ایمنی بدن است که باعث علائم آلرژی نظیر مخاط اضافی میشود.این دارو تأثیر خود را در درمان آسم آلرژیک اثبات کرده است و در درمان آلرژی به قارچ نیز مؤثر است.
تأثیر این دارو، مانند آنتیهیستامینها، به پای کورتیکواستروئیدهای استنشاقی نمیرسد.استفاده از آن صرفاً زمانی صورت میگیرد که بیمار نمیتواند اسپریهای بینی را تحمل کند یا زمانی که فرد مبتلا به آسم خفیف است.
توضیحات
توضیحات
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی واکنش آلرژیک شدیدی است که بهطور بالقوه کشنده است؛ و در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن اتفاق میافتد.آنافیلاکسی باعث میشود سیستم ایمنی مقدار زیادی سایتوکاین (مواد شیمیایی) تولید کند و در جریان خون آزاد کند ،بهدنبال آن شخص دچارعلایم مختلف در ارگانهای مختلفی مثل:پوست و مخاطات،ریه و دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش و قبل و عروق و حتی میتواند منجر به شوک گردد. به اینصورت که ،فشارخون بهطور ناگهانی کاهشیافته،راههای هوایی باریک شده و تنفس قطع میشود. علائم آن شامل ضربان سریع و ضعیف، راش پوستی، حالت تهوع و استفراغ است. محرکهای رایجی که باعث آنافیلاکسی میشوند شامل برخی از غذاها، برخی داروها، زهر حشرات و لاتکس است.
علایم
علایم آنافیلاکسی معمولاً طی چند دقیقه تا چند ساعت(۱تا۶ ساعت) پس از برخورد با آلرژن رخ میدهد.علائم آن شامل موارد زیر است:
- واکنش پوستی، شامل کهیر و خارش، سرخ شدن یا حس گرگرفتگی
- افزایش ضربان قلب و در موارد شدیدکاهش فشارخون (فشارخون پایین)
- تنگ شدن راههای هوایی، تورم زبان یا گلو که منجر به خسخس و سختی تنفس میشود
- ضربان سریع و ضعیف
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- گیجی یا ضعف
- حس مرگ قریب الوقوع
این حمله اغلب بحدی شدید و آزاردهنده و ترسناک هست که اغلب بیماران تا مدتها دچار استرس حمله مجدد را دارند.
علل
سیستم ایمنی برای دفاع در برابر عوامل خارجی آنتیبادیهایی را تولید میکند؛ و این زمانی مفید است که در برابر عوامل خارجی مضر مثلاً باکتری یا ویروسی خاص باشد؛ اما سیستم ایمنی برخی افراد نسبت به بعضی از مواد که نباید منجر به واکنش در بدن گردد، تولید IgE میکند که در مواجهات بعدی میتواند زمینه ساز واکنش آنافیلاکتیک گردد.آلرژی غذایی ازجمله حساسیت به بادامزمینی، آجیل درختی، ماهی، حلزون صدفدار ، شیر و گندم از رایجترین عوامل محرک آنافیلاکسی در کودکان است. محرکهای آنافیلاکسی در بزرگسالان علاوه بر آلرژی به بادامزمینی، آجیل، ماهی و حلزون صدف دار عبارتاند از:
- برخی از داروها ازجمله آنتیبیوتیکها، آسپیرین و مسکنهای بدون نسخه، مواد حاجب درونرگی (IV)مورداستفاده در عکسبرداریها.
- نیش زنبورعسل، زنبور زرد، زنبور، زنبور سرخ و مورچه آتشین
- لاتکس
اگرچه معمول نیست اما در برخی افرادآنافیلاکسی در اثر ورزشهای ایروبیک مانند دویدن یا حتی فعالیت فیزیکی رخ میدهد. مصرف بعضی غذاها پیش از ورزش یا ورزش در آبوهوای گرم، سرد یا مرطوب نیز با بروز آنافیلاکسی در برخی افراد همراه است. با پزشک خود در مورد احتیاطهای موردنیاز هنگام ورزش مشورت کنید.اگر نمیدانید چه عاملی باعث بروز حملهٔ آلرژی در شما شده است، تستهایی برای تشخیص آلرژن وجود دارد. در برخی موارد علت آنافیلاکسی هرگز مشخص نیست (آنافیلاکسی ایدیوپاتیک).
پیشگیری
بهترین راه پیشگیری از آنافیلاکسی پرهیز از موادی است که باعث بروز آن میشوند.
- پوشیدن دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی: بهمنظور نشان دادن اینکه به داروی خاص یا مواد دیگر آلرژی دارید.
- به همراه داشتن کیت اورژانسی با داروهای تجویزشده:در مورد محتویات این کیت با پزشک خود مشورت کنید. اگر دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین دارید تاریخ آن را بررسی کنید و پیش از منقضی شدنمجدداًآن را پر کنید.
- حساسیت به دارو را به همهٔ پزشکان خود اطلاع دهید.
- اگر به نیش حشرات آلرژی دارید در اطراف آنها احتیاط را رعایت کنید. از لباسهای آستینبلند وشلوارهای بلند استفاده کنید. روی چمن پابرهنه قدم نزنید، از پوشیدن رنگهای روشن خودداری کنید، عطر، اودکلن یا لوسیونهای دارای رایحه استفاده نکنید .
- اگر آلرژی غذایی دارید، بادقت برچسب همهٔ مواد غذایی را که خریداری میکنید بخوانید. فرآیند تولید مواد غذایی تغییر میکند، بنابراین مرتباً برچسب غذاها را بررسی کنید.
وقتی غذای بیرون را میخوریددر موردطرز تهیه و ترکیبات آن سؤال کنید. حتی مقدار کمی از غذایی که به آن آلرژی دارید میتواند واکنش خطرناکی را به دنبال داشته باشد.
اقدامات در موارد اورژانسی
اگر همراه شخصی هستید که دچار واکنش آلرژیک شده است و علائم شوک آنافیلاکسی دارد، سریعاً وارد عمل شوید. پوست را ازنظررنگپریدگی، سرد و مرطوب بودن، ضربان ضعیف و سریع، مشکل در تنفس، گیجی و کاهش هوشیاری بررسی کنید. سریعاً اقدامات زیر را انجام دهید:
- با خدمات اورژانس تماس حاصل کنید.
- در صورت دسترسی به دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین آن را به ران شخص تزریق کنید.
- اطمینان حاصل کنید که شخص دراز کشیده و پاهایش را بالاگرفته است.
- ضربان و تنفس شخص را بررسی کنید و در صورت نیاز او را احیای قلبی ریوی (CPR) کرده یا کمکهای اولیه را انجام دهید.
استفاده از دستگاه تزریق خودکار
بسیاری از افرادی که درخطرآنافیلاکسی قرار دارند دارای دستگاه تزریق خودکار هستند. این دستگاه دارای سرنگ و سوزن مخفی است که دوز مشخصی از دارو را با فشار دادن آن به ران تزریق میکند. همیشه پیشازتاریخ منقضی شدن، اپی نفرین را تعویض کنید، در غیر این صورت دارو بیتأثیر خواهد بود.
استفادهٔ فوری از دستگاه تزریق خودکار از تشدید آنافیلاکسی جلوگیری کرده وزندگیتان را حفظ میکند. چگونگی استفاده از دستگاه را یاد بگیرید. همچنین اطمینان حاصل کنید که افراد نزدیک شما چگونگی استفاده از آن را میدانند.