مشاوره آنلاین و نوبت دهی
آنافیلاکسی واکنش آلرژیک خطرناک و تهدید آمیزی است که عمدتا در پی واکنش به مواد غذایی، نیش حشرات، مصرف دارو و یا لاتکس ایجاد میشود. در افرادی که به این قبیل مواد حساس هستند، سیستم ایمنی با آزاد کردن مواد شیمیایی نسبت به این آلرژن ها واکنش های شدیدی را نشان میدهد که نتیجه آن بروز علائم آلرژی خواهد بود. این علائم عمدتا در یک ناحیه از بدن ظاهر میشوند. با این حال، برخی افراد حساسیت بیشتری را نسبت به ماده آلرژن نشان خواهند داد. این واکنش میتواند در آن واحد چند ناحیه از بدن را درگیر کند.
شوک آنافیلاکسی و درمان های آن
شوک آنافیلاکسی، شرایط اورژانسی است که باید سریعا تحت درمان قرار بگیرد، درمانهایی از قبیل: تزریق اپی نفرین و یا مراجعه سریع به بیمارستان. برخی افراد بیشتر در معرض شوک آنافیلاکسی قرار دارند، از جمله: افراد مبتلا به آسم و آلرژی و یا آن دسته از افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این شوک را دارند. حتی اگر فردی در گذشته سابقه شوک آنافیلاکسی را داشته نیز بیشتر در معرض خواهد بود. تشخیص صحیح و کنترل درست آلرژی ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در چنین شرایطی توصیه می شود حتما به فوق تخصص آسم و آلرژی مراجعه شود.
علائم آنافیلاکسی چیست؟
علائم شوک آنافیلاکسی را قبل از شروع آن مشاهده خواهیم کرد.که شامل موارد زیر است:
- واکنش‌های پوستی (کهیر، قرمز شدن پوست و رنگ‌پریدگی)
- احساس گرمای زیادی که به‌طور ناگهانی باشد.
- احساس وجود توده‌ای در گلو یا مشکل در بلع
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- درد شکمی
- نبض ضعیف یا تند
- آبریزش شدید بینی و عطسه
- وجود مشکلی در تنفس (خس خس سینه)
- مور مور شدن دست ها یا پاها
در صورت مشاهده ی علائم گفته شده، سریعا به پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت، ممکن است به شوک آنافیلاکسی دچار شوید که دارای نشانه های زیر می باشد:
- تنفس سخت
- سرگیجه
- گیجی
- احساس ضعف ناگهانی
- هوشیاری کم
عوامل محرک احتمالی آنافیلاکسی
در اینجا با مهم‌ترین عوامل محرک آنافیلاکسی آشنا می‌شوید:
- انجام تست آلرژی و ایمونوتراپی (واکسن) آلرژی
- شوره بدن حیوانات
- غذاها (تخم مرغ، ماهی، افزودنی‌های غذایی، شیر، بادام زمینی، کنجد، میگو و آجیل درختی)
- آنافیلاکسی ایدیوپاتیک (همیشه تشخیصی بر اساس رد کردن سایر تشخیص ها میباشد، آلرژن های ناشاخته یا ماستوسیتوز را در نظر داشته باشید.)
- سم حشرات (حشرات گزنده از جمله: زنبور عسل، زنبور وحشی، مورچه‌های آتشین)
- لاتکس و دیگر آلرژن های شغلی
- داروها (آلوپورینول، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، آنتی بیوتیک‌ها (بتالاکتام‌ها شایع‌ترین هستند)، آسپرین، داروهای بیولوژیک (مانند اینترفرون)، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و اپیوئیدها)
- عوامل فیزیکی (بسیار نادر) مانند سرما، گرما، ورزش، نور آفتاب
تشخیص آنافیلاکسی چگونه میباشد؟
هر زمان که هر یک از معیارهای زیر وجود داشته باشد، تشخیص آنافیلاکسی بسیار محتمل است:
- نارسایی تنفسی مانند خس خس
- کاهش فشار خون یا علائم اختلال عملکرد ارگان‌های انتهایی (مانند هیپوتونی (کلاپس)، سنکوپ و بی‌اختیاری ادراری)
- درگیری پوست، بافت مخاطی یا هر دو (مانند کهیر جنرالیزه، خارش یا گُرگرفتگی، تورم لب‌ها، زبان و زبان کوچک)
- علائم پایدار گوارشی (مانند کرامپ‌های شکمی، استفراغ)
- فشار خون پایین، که پس از مواجه بیمار با آلرژن شناخته شده به سرعت (چند دقیقه تا چند ساعت) اتفاق میافتد.
خطرات و مشکلاتی که این شوک به وجود خواهد آورد
شوک آنافیلاکسی میتواند منجر به مسدود شدن راه‌های تنفسی فرد یا ایست قلبی او شود. که این حمله ی قلبی میتواند به دلیل پایین آمدن فشارخون رخ دهد. همچنین میتواند موجب بروز خطراتی شود، از جمله:
- آسیب مغزی
- نارسایی کلیه
- شوک کاردیوژنیک : شرایطی که در آن قلب خون کافی به بدن پمپاژ نمیکند.
- آریتمی یا ریتم قلبی غیر طبیعی
- حمله قلبی
- مرگ
در بعضی موارد شاهد بدتر شدن شرایط جسمانی نسبت به قبل که وجود داشته، می شوید. این حالت به ویژه در موارد مشکلات سیستم تنفسی ایجاد میشود. به عنوان نمونه، اگر به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) مبتلا باشید، ممکن است در صورت کمبود اکسیژنی به سرعت آسیب‌های برگشت ناپذیری به ریه‌ها وارد شود. شوک آنافیلاکسی همچنین میتواند علائم بیماری در افراد مبتلا به ام اس (MS) را به‌طور دائم بدتر کند. پس از شوک آنافیلاکسی باید هرچه زودتر تحت درمان‌های لازم قرار بگیرید تا عوارض کمتری ایجاد شود.
اقدامات لازم در زمان بروز آنافیلاکسی
اگر احساس کردید دچار آنافیلاکسی شدید، به‌سرعت به اورژانس مراجعه کنید. اگر سرنگ تزریق خودکار آدرنالین دارید، در شروع علائم خود از آن استفاده کنید. در صورت وجود مشکلات تنفسی هیچ نوع داروی خوراکی مصرف نکنید. حتی اگر پس از استفاده از سرنگ احساس کردید که بهتر شده‌اید، باز هم باید به مراکز پزشکی مراجعه کنید، زیرا احتمال زیادی وجود دارد که به محض از بین رفتن اثر دارو این واکنش دوباره برگردد. اگرکسی به شوک آنافیلاکسی دچار شده با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید و سپس موارد زیر را رعایت کنید:
- او را در وضعیت راحتی قرار بدهید و پاهایش را بالا نگه دارید. این کار باعث میشود که جریان خون بیشتری به اندام‌های حیاتی او برسد.
- اگر سرنگ دارید، فورا از آن استفاده کنید.
- در صورت نفس نکشیدن تا زمان رسیدن تیم پزشکی، به او احیای قلبی ریوی (CPR) بدهید.
راه های درمان چگونه است؟
معمولا نخستین قدم در درمان شوک آنافیلاکسی، تزریق فوری اپی‌نفرین (آدرنالین) است. این کار باعث کاهش شدت واکنش میشود. معمولا در بیمارستان ها اپی‌نفرین به‌صورت وریدی تزریق میشود. همچنین ممکن است گلوکوکورتیکوئید و آنتی‌هیستامین نیز به‌صورت تزریق داخل وریدی دریافت شود. این داروها به کاهش التهاب در مسیرهای عبور هوا کمک کرده و تنفس شما را بهتر می‌کنند. ممکن است که پزشک برای آسان تر کردن تنفس شما، بتاآگونیست‌هایی مانند آلبوترول را تجویز کند و اکسیژن مکمل دریافت کنید تا اکسیژن مورد نیاز بدن‌تان تامین شود. اگر به دلیل نیش حشره به آنافیلاکسی مبتلا شدین برای خارج کردن نیش از کارتی پلاستیکی مانند کارت اعتباری استفاده کنید. کارت را روی پوست فشار داده، زمانی‌که کارت زیر نیش حشره قرار گرفت، با حرکتی ناگهانی و سریع آن را به سمت بالا حرکت بدهید تا نیش خارج شود.
در صورت نیاز به درمان می توانید با شماره های مطب تماس گرفته یا از طریق اپلیکیشن زوپ بصورت متنی یا ویدئویی مشاوره بگیرین تا بهترین راه درمان به شما پیشنهاد دهیم.