آلرژی به پروتئین شیر گاو : آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان : آلرژی به پروتئین گاوی (حساسیت به پروتئین گاوی، آلرژی کودک به لبنیات گاوی) یا آلرژی به پروتئین شیر گاو (CMPA) شایع ترین آلرژی غذایی در نوزادان است. این نوع آلرژی هنگامی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن نوزاد به طور غیرطبیعی نسبت به پروتئین موجود در فرآوردههای گاوی و برخی حیوانات دیگر (بز) واکنش نشان دهد. این بیماری معمولاً در نوزادان کمتر از یک سال مشاهده میشود. سیستم ایمنی بدن به طور معمول بدن ما را از عوامل بیماریزای مضر مانند باکتریها و ویروسها محافظت میکند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن نوزاد پروتئین موجود در شیر گاو و لبنیات گاوی را با یک ماده مضر اشتباه گرفته و به آن حمله میکند. این واکنش ایمنی میتواند به معده و روده نوزاد یا کودک آسیب برساند.
انواع آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان
حساسیت به پروتئین گاوی به دو دسته تقسیم می شود:
آلرژی به پروتئین گاوی وابسته به IgE : بدن نوزاد به این نوع آلرژی به صورت فوری واکنش نشان میدهد.
آلرژی به پروتئین گاوی غیر وابسته به IgE : بدن نوزاد به این نوع آلرژی با تاخیر واکنش نشان میدهد.
IgE یا ایمونوگلوبولین E یک آنتی بادی طبیعی در بدن است که باعث علائم آلرژیک مانند، کهیر، راش پوستی، خس خس سینه و آبریزش بینی میشود.
در واکنش سریع، علائم معمولاً طی دو ساعت پس از مصرف فرآورده گاوی شروع میشود. در واکنش تاخیری، علائم بعد از چهل و هشت ساعت تا یک هفته پس از مصرف فرآورده گاوی نمایان میشوند.
علائم آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان
نوزادان و کودکان دچار این عارضه علائم متفاوتی دارند، مانند:
۱) مشکلات گوارشی همچون اسهال همراه و یا بدون خون، استفراغ، یبوست، ریفلاکس، ریفلاکس پنهان، کولیک، درد در هنگام بلع.
۲) علائم گوارشی در بیشتر از ۶۰ درصد افراد مبتلا به این عارضه مشاهده میشود.
۳) مشکلات تنفسی مانند سرفههای پایدار، صدادار بودن تنفس و آبریزش از بینی.
۴) بیشتر از ۳۰ درصد از نوزادان مبتلا به این بیماری دچار علائم تنفسی هستند.
۵) مشکلات پوستی مانند کهیر، اگزما، تورم لبها و پلک، خشکی و خارش پوست.
۶) علائم پوستی در بیشتر از ۷۰ درصد نوزادان مبتلا مشاهده میشود.
۷) علائم کلی آلرژی مانند بیحالی، اختلالات خواب، شوک آنافیلاکسی و گریههای تسکین ناپذیر.
۸)گریه های تسکین ناپذیر و تمام نشدنی از رایجترین نشانههای این عارضه هستند در حالی که شوک آنافیلاکسی از نادرترین آنها است.
دیگر علائم
با وجود این علائم فراوان و متنوع و همپوشانی داشتن آنها با علائم مربوط به بسیاری از بیماریها تشخیص CMPA بسیار دشوار خواهد بود. نکته ی بسیار مهم این است که بیشتر علائم بسیار سریع و در مدت ۲ ساعت پس از تغذیه با شیر ظاهر میشوند. اما در برخی مواقع بروز علائم به مدت ۲ روز تا یک هفته نیز طول میکشد. درک میکنیم که دیدن این علائم در نوزاد برای والدین بسیار ناراحت کننده است. CMPA از طریق رعایت کردن رژیم غذایی درست و مناسب قابل کنترل است، به این ترتیب تشخیص زود هنگام آن از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد.
۹۲ درصد از نوزادان دچار CMPA علائمی دارند که بیش از دو ارگان را تحت تأثیر قرار داده است. این علائم معمولا زیر ۶ ماه پدیدار میشوند. بهترین گزینهی تغذیهای برای آنها شیر مادر است و باید مادر رژیم غذایی مربوط به حساسیت پروتئین گاوی را رعایت کند. البته نباید با مشاهدهی این علائم، بدون مشورت با پزشک اقدام به رعایت این رژیم کنید. در این رژیم مادر فقط مجاز به خوردن موادی است که عاری از هرگونه پروتئین گاوی باشد. درصورتی که نوزاد از شیر خشک تغذیه میشود باید فقط از نوع و مارک خاصی از شیر خشک که پزشک تشخیص میدهد، استفاده کرد.
اگر شک به وجود این بیماری در فرزندتان دارید، این مسئله و علائمی را که به آنها مشکوک هستید را با پزشک درمیان بگذارید. درصورت لزوم پزشک با بررسیها و آزمایشات دقیق وجود یا عدم وجود این بیماری در نوزادتان را مشخص خواهد کرد.
آزمایشات تشخیص آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان
پزشک پس از انجام معاینات لازم آزمایشاتی را تجویز خواهد کرد. این آزمایشات شامل موارد زیر میشوند:
تست خون : یک نمونه خون از نوزاد گرفته شده و سپس از نظر مقادیر ایمونوگلوبولین بر علیه پروتئین گاوی (ایمونوگلوبولین E) بررسی خواهد شد.
تست خراش پوست : در سطح پوست خراشهای ظریفی ایجاد میشود. سپس خراشها را در معرض آلرژنهای (به هرآنچه که سبب تحریک سیستم ایمنی بدن شود.) مورد نظر قرار میدهند. اگر فرد به آن ماده آلرژی داشته باشد، محل خراش ملتهب خواهد شد.
پچهای پوستی : برای این آزمایش پچهای پوستی ویژهای طراحی شدهاند که حاوی مقادیری از آلرژن میباشند. مدتی پس از چسباندن آنها بر روی پوست، پزشک بررسی میکند که آیا واکنش پوستی رخ داده است و یا خیر.
بررسی وضعیت نوزاد پس از رعایت رژیم عاری از پروتئین گاوی و یا مصرف شیر خشک مخصوص:
درصورتی که مشخص شد که نوزاد دچار عارضهی حساسیت به پروتئین گاوی است، مادر باید از رژیم عاری از این آلرژن پیروی کند. علاوه بر حذف تمامی محصولات لبنی و گوشتی تهیه شده از شیر و گوشت گاو از رژیم غذایی خود، باید ترکیبات تشکیل دهندهی تمامی خوراکیهای روزانهی خود را به دقت بخواند و از مصرف هر چه که در آن شیر خشک و محصولات لبنی وجود داشت اجتناب نماید.
بیشتر علائم به مدت ۲ تا ۴ هفته پس از شروع رژیم، ناپدید خواهد شد و پس از گذشت ۶ هفته هیچ اثری از هیچ کدامیک از نشانهها وجود نخواهد داشت. درصورت عدم بهبود علائم، پزشک باید برای پیدا کردن علت ایجاد کنندهی این نشانهها، بررسیهای بیشتری را انجام دهد.
فرق رفلاکس با آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان
رفلاکس نوزاد به تنهایی یک علامت و در بعضی موارد بیماری محسوب میشود. آلرژی به پروتیئن گاوی ، یک بیماری است که در آن حساسیت بدن نسبت به پروتئینهای گاوی افزایش مییابد.
پس این دو بیماری با هم تفاوت دارند. در بعضی کودکان همزمان با آلرژی به پروتیئن گاوی، علائم رفلاکس نیز مشاهده میشود. همزمانی حساسیت به پروتئین گاوی و رفلاکس، باعث تشدید علائم رفلاکس معده میشود، ولی هر نوزاد مبتلا به ریفلاکس لزوما نیاز به رژیم فاقد پروتئین گاوی ندارد و در صورت عدم پاسخ به درمانهای رایج رفلاکس، بهتر است بررسی از نظر آلرژی به پروتئین و لبنیات گاوی هم انجام شود.
درمان آلرژی به پروتئین شیر گاو در نوزادان
درمان شامل حذف محصولات حاوی پروتئین گاو مانند شیر از رژیم غذایی فرزند شما (رژیم حذفی) میباشد. رژیمهای غذایی حذفی معمولاً با تغذیه از شیر خشکهای ساخته شده از پروتئینهای تجزیه شده (هیدرولیز شده) شروع میشوند. این شیر خشکها معمولاً بدون واکنش سیستم ایمنی بدن به راحتی هضم میشوند. در کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، با رژیم غذایی مخصوص مادر شیرده قابل کنترل میباشد.
حدود ۹۰ درصد از کودکانی که به پروتئین گاوی حساسیت دارند با تغذیه از شیر خشک های هیدرولیز شده بهبود می یابند. در بعضی از موارد، تغذیه با شیر خشکهای حاوی عناصر سازنده پروتئینها (آمینو اسید ها) توصیه میشود.
در بعضی موارد، واکنش های فوری آلرژی به پروتئین گاو باعث بروز آنافیلاکسی میشوند. آنافیلاکسی یک نوع واکنش آلرژیک جدی همراه با تورم، کهیر، کاهش فشار خون و در موارد شدید تر شوک است. در موارد اورژانسی از این قبیل، از قلم اپی نفرین برای کنترل علائم استفاده میکنند.
بیماران مبتلا به آنافیلاکسی باید در اورژانس تحت نظر باشند، حتی اگر علائم بیماری با اپی نفرین بهبود یابد. با این کار در صورت از بین رفتن اثر اپی نفرین و شروع موج دوم حملات آنافیلاکسی کودک شما تحت نظارت خواهد بود.
در شیر خواران مبتلا به حساسیت به پروتئین گاوی، مادر باید در صورت ادامه شیردهی، تمام محصولات لبنی و سویا را از رژیم غذایی خود حذف کند. چرا که این پروتئینها ممکن است از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند. در این زمینه حتما با متخصص کودکان مشورت کنید.
در اغلب موارد محصولات بز هم، همان واکنشهای محصولات گاوی را ایجاد میکنند. بنابراین جایگزین مناسبی برای بهبود علائم حساسیت به پروتئین گاوی نیستند. شیر سویا نیز به طور کلی توصیه نمیشود. بسیاری از نوزادان نسبت به این شیرها یا شیرخشکهای مبتنی بر سویا واکنشهای آلرژیک مشابهی از خود نشان میدهند.
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدمتحمل لاکتوز در واقع نوعی عدم توانایی در هضم لاکتوز یا قند شیر است. این بیماری به علت فقدان یا کمبود آنزیم لاکتاز در دستگاه گوارش است، که جهت شکستن پیوندهای لاکتوز لازم میباشد.
آنزیم لاکتاز، لاکتوز را به دو قند گلوکز و گالاکتوز میشکند، بدون لاکتاز کافی، لاکتوز از طریق روده هضم نشده و باعث علائم گوارشی میشود. از نشانههای گوارشی این بیماری میتوان به درد شکم، نفخ، اسهال و تهوع اشاره کرد.
همچنین میتواند باعث بروز طیف وسیعی از علائم ازجمله درد عضلات و مفاصل، سردرد، خستگی، خوابآلودگی و کاهش تمرکز شود.
در حقیقت عدمتحمل به لبنیات باعث علائم دستگاه گوارش که مشابه علائم سندرم روده تحریکپذیر (IBS) است، میشود.
آلرژی به پروتئین شیر گاو یا عدم تحمل لاکتوز؟
خیلی از افراد آلرژی به شیر گاو را با عدم تحمل لاکتوز اشتباه میگیرند، زیرا این دو عارضه علائم نسبتاً مشابهی دارند، اما با هم متفاوتاند. از کجا باید بدانید دچار حساسیت به شیر هستید یا عدم تحمل لاکتوز؟
تفاوتهای اصلی میان این دو عارضه:
آلرژی به شیر :
۱) سیستم ایمنی درگیر است.
۲) واکنش ایمنی بدن نسبت به بعضی از پروتئینهای موجود در شیر است.
۳) منجر به ترشح هیستامین و سایر مواد شیمیایی میشود که علت علائم آلرژیک میباشند.
۴) علائم میتوانند خفیف تا شدید باشند.
۵) بیشتر در میان کودکان رایج است.
عدم تحمل لاکتوز :
۱) سیستم گوارش درگیر است.
۲) به دلیل عدم توانایی بدن در تولید لاکتاز روی میدهد که آنزیمی لازم برای گوارش لاکتوز میباشد.
۳) لاکتوز گوارش نشده میتواند وارد روده بزرگ شده و در آنجا توسط باکتریها تجزیه شده و علائم نفخ را ایجاد نماید.
۴) علائم آن ناراحت کنندهاند، اما شدید یا خطرناک نیستند.
۵) بیشتر در میان بزرگسالان رایج است.
حساسیت به پروتئین شیر گاو چه موقع بهبود پیدا میکند؟
حساسیت به پروتئین گاوی در حدود ۹۰ درصد از کودکان تا سن ۶ سالگی به طور کامل برطرف میشود. ۵۰ درصد ار نوزادان تا سن یک سالگی میتوانند پروتئین گاوی را تحمل کنند و علائم این بیماری در آنها کاهش مییابد. تا سن ۳ سالگی، بیش از ۷۵ درصد از کودکان دیگر علائمی از خود نشان نمی دهند.
اکثر نوزادانی که از شیرخشک های بدون پروتئین گاوی تغذیه کردهاند و یا مادر آنها با رژیم غذایی بدون پروتئین گاوی آنها را با شیر خود تغذیه کرده است، باید ۶ تا ۱۲ ماه این رژیم را رعایت کنند. بعد از گذشت این زمان میتوانید با اضافه کردن محصولات گاوی به برنامه غذایی کودک میزان تحمل او را محک بزنید.
نکات مهم در حساسیت به پروتئین شیر گاو
۱) حساسیت به پروتئین گاوی هنگامی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی نسبت به پروتئین موجود در محصولات گاوی مانند شیر گاو واکنش نشان دهد.
۲) داشتن والدین یا خواهر و برادر با بیماری آلرژیک مانند آسم، اگزما و حساسیتهای فصلی احتمال ابتلا به این بیماری را در کودکان و نوزادان افزایش میدهد.
۳) هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص آلرژی به پروتئین گاوی وجود ندارد. معمولا با در نظر گرفتن سابقه بیماریهای کودک و بررسی علائم، بهترین تشخیص انجام میشود.
۴) بهترین درمان حذف مواد غذایی حاوی پروتئین گاوی (اصلاح تغذیه مادر و نوزاد) از غذای کودک و مادر شیرده میباشد. پس تمامی مواد غذایی حاوی پروتئین گاو را از رژیم غذایی مادر و نوزاد حذف کنید.
۵) این نوع آلرژی در اکثر مواقع تا ۶ سالگی به طور کامل برطرف میشود.
ثنایی
2022-09-11 at 08:16با سلام و عرض ادب ،
از تجربه و تخصص آقای دکتر فلاح پور باید بگویم که بعد از خداوند متعال ، ایشان نور امید بهتر زندگی کردن را به دل دخترم، همسرم و خودم تابانید.
به راستی چگونه می توان قدردان محبتی بود که با علم و تخصص بدست آمده است و دخترمان که آلرژی شدید به شیر گاو داشت را طی یک دوره درمان از بین بردند.
این در حالی است که ما برای بهبود حال دخترم نزد پرآوازه ترین متخصصان کشور رفته بودیم و آنها در درمان فرزندم عاجز مانده بودند.تا اینکه به توصیه یکی از دوستان و مطالعه سایت جناب آقای دکتر فلاح پور ، بارقه امید در دل ما روشن شد.
علاوه بر تخصص فوق العاده ، می توان به حسن اخلاق ایشان اشاره نمود که بسیار متواضعانه و دلسوزانه در مطب و کلینیک تلاش می کنند و بیماران خود را تحت نظارت دارند.
به راستی چه چیز پاسخگوی این زحمات خواهد بود، که قطعا مادیات نمی تواند قدردان تلاشهای چنین مرد بزرگی باشد. برایش از خداوند متعال توفیق روزافزون و اجر اخروی را مسئلت دارم. روزگارش هر دم ، پر فروغ باد.
حمیرا ثنایی
مدیر سایت
2022-10-15 at 21:11سلام خانم ثنایی
خیلی خوشحال هستیم که تونستیم فرزند شما را درمان کنیم.
بابت لطفی که به ما داستین سپاسگذار هستم.
با تشکر