اصطلاح تست آلرژی روشهای مختلفی را توصیف میکند که متخصص پوست میتواند برای تشخیص آلرژی از آنها استفاده کند. برای مثال، او بیمار را با محرکهای احتمالی آلرژی (آلرژنها) مواجه میکند. واکنش فیزیکی بیمار نشان میدهد که آیا حساسیت مفرط وجود دارد یا خیر. ما در این مقاله به بررسی تست پوست آلرژیک پرداختهایم. با ما همراه باشید.
تست پوست آلرژیک چیست؟
قبل از انجام آزمایشهای واقعی آلرژی، پزشک با بیمار در مورد سابقه پزشکی او صحبت میکند. از جمله در مورد شرایط زندگی، عادات غذایی و محیط زندگی بیمار از او سؤال میپرسد. برای مثال، پزشک از بیمار میپرسد که آیا علائم فقط در زمانهای خاصی از سال یا در موقعیتهای خاصی رخ میدهند یا خیر.
عوامل زیادی وجود دارد که میتواند واکنشپذیری پوست را تغییر دهد و در نتیجه ارزش اطلاعاتی آزمایش پوست را مختل کند. این عوامل شامل عفونتهای حاد یا واکنشهای آلرژیک حاد است که در نتیجه آنتیبادیها امکان دارد کاهش یابند یا دیگر قابل تشخیص نباشند. نتیجه یک آزمایش میتواند توسط داروهای ضد حساسیت یا ضدالتهاب نیز تحتتأثیر قرار بگیرد؛ بنابراین، این موارد باید قبل از آزمایش قطع شوند.
نواحی تغییریافته پوست (مانند کورنیفیکاسیون یا اگزما) نیز بر اعتبار نتیجه تأثیر میگذارد و بنابراین نمیتوان از آنها برای آزمایش استفاده کرد. تنها در موارد معدودی میتوان با آزمایش پوستی حساسیتی را که نیاز به درمان دارد ثابت کرد.
آلرژی چیست؟
سیستم ایمنی به مواد از جمله: گرده، علف، غذاهای خاص و … واکنش نشان میدهد. بدن بهاشتباه این محرکهای آلرژی (آلرژنها) را در اولین تماس بهعنوان ماده خطرناک طبقهبندی میکند و آنتیبادیهای مناسب علیه آنها تولید میکند (حساس شدن سیستم ایمنی). اگر دوباره با آلرژن تماس پیدا کنید، واکنش ایمنی افزایش مییابد که میتواند با علائمی مانند قرمزی چشم، آبریزش بینی (رینیت آلرژیک)، سرفه، تنگی نفس و یا بثورات پوستی همراه باشد.
چه زمانی لازم است تست پوست آلرژیک انجام دهیم؟
آلرژن محرک اغلب ناشناخته است و در ابتدا فقط علائمی مانند قرمزی چشم، مشکل در تنفس، خارش یا بثورات پوستی قابلتوجه دارد؛ بنابراین، برای کسانی که درگیر آلرژی هستند لازم است که یک دفترچه از سوابق آلرژی خود داشته باشند. در آن، برای مثال، نوع، شدت و مدت علائم و همچنین مصرف دارو، رژیم غذایی، فعالیتها و تأثیرات محیطی را وارد کنند. این سوابق، همراه با آزمایشهای بعدی آلرژی، به پزشک کمک میکند تا آلرژن را راحتتر شناسایی کند. تحت شرایط خاص، آزمایشهای پوستی و تحریکی نباید انجام شود. این آزمایشها شامل موارد زیر است:
- خطر بالای واکنش آلرژیک ناشی از آزمایش
- بیماریهای پوستی در زمینه آزمایش
- بارداری
- درمان با بتابلوکرها (داروهای قلبی عروقی خاص)
تست پوست آلرژیک در کودکان
در صورت وجود ظن موجه به آلرژی، تست پوست آلرژیک را میتوان بر روی کودکان نیز انجام داد. بااینحال، نتایج را نمیتوان بهاندازه بزرگسالان ارزیابی کرد. نتیجه مثبت آزمایش لزوماً به این معنی نیست که کودک واقعاً از آلرژی رنج میبرد، بلکه فقط به این معنی است که سیستم ایمنی بدن در برابر تماس با ماده آزمایش واکنش نشان داده است.
آزمایش خون آلرژی
در کنار تست پوست آلرژیک، آزمایشهای رایجی برای آلرژی موجود است. خون هر فرد برای مواد خاصی آزمایش میشود که میتواند اطلاعاتی در مورد یک آلرژی ارائه دهد. این آزمایشها عبارتاند از:
اندازهگیری آنتیبادیهای نوع IgE
تست RAST (آزمون رادیو آلرژی – جاذب) نشان میدهد که چه تعداد آنتیبادی خاص و ایجادکننده آلرژی (IgE) در خون وجود دارد. گاهی با افزایش سطح IgE، علائم آلرژی میتواند وجود نداشته باشد.
آزمایش تبدیل لنفوسیت
برخی آلرژیها (مثلاً در برابر نیکل) از طریق آنتیبادیهای IgE انجام نمیشود، بلکه از طریق سلولهای دفاعی ویژه (لنفوسیتها) ایجاد میشود. برای تشخیص این آلرژیها از تست تبدیل لنفوسیت (LTT) استفاده میشود. بااینوجود، این آزمایش یک روش استاندارد نیست و باید با یافتههای بالینی بیشتر و آزمایشهای آلرژی دیگر همراه باشد. LTT فقط باید توسط آزمایشگاههای تخصصی و تایید شده انجام شود.
اندازهگیری آنتیبادیهای نوع IgG
تعیین آنتیبادیهای IgG در تستهای آلرژی نیز استفاده میشود. غذا یا آلرژیهای مرتبط با آن را میتوان با این آزمایش تشخیص داد. با این وجود این تست خیلی معتبر نیست بنابراین توسط انجمنهای پزشکی توصیه نمیشود.
تست پوست آلرژیک
تست پوست آلرژیک یا حساسیت روی پوست یک روش ساده و سریع برای تشخیص آلرژی است. پزشک مواد حساسیتزا را برای آزمایش روی پوست بیمار یا داخل آن اعمال میکند. سپس هرگونه واکنش پوستی مانند قرمزی، تورم یا تاول را مشاهده میکند. تستهای پوستی که اغلب برای آلرژیهای مشکوک استفاده میشوند، تست اپیکوتان، تست پریک و تست داخل پوستی هستند.
تست داخل پوستی
تست داخل پوستی مشابه تست پوستی و در واقع نوعی تست پوست آلرژیک است. به دلیل حساسیت آن، در درجه اول برای تشخیص آلرژیزاهای ضعیف مانند کنههای گردوغبار خانگی استفاده میشود. برای این کار، پزشک عصارههای آلرژیزا را مستقیماً به زیرپوست پشت بیمار با سوزن مخصوص تزریق میکند تا زمانی که تاول کوچکی بهاندازه یک تا دو میلیمتر تشکیل شود. اگر آلرژی وجود داشته باشد، پوست اطراف محل سوراخ بعد از حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قرمز و متورم میشود.
تست تحریک
در یک آزمایش تحریکی، بیمار به طور خاص در معرض آلرژن مشکوک قرار میگیرد تا ببیند آیا واقعاً باعث واکنش آلرژیک مورد انتظار میشود یا خیر. پزشک میتواند چنین آزمایشی را برای تأیید یک آلرژی مشکوک خاص در مورد آلرژیهای تنفسی مشکوک مانند تب یونجه، آلرژی به گردوغبار خانگی، آلرژی به گربه، آلرژی غذایی و آلرژی دارویی انجام دهد. انواع مختلفی از آزمایش تحریک وجود دارد. در این قسمت به بررسی چند نمونه از آنها پرداختهایم.
اگر بیمار مشکوک به تب یونجه باشد، آزمایش تحریک بینی میتواند مفید باشد. پزشک محلول آزمایشی حاوی گرده مشکوک را مستقیماً در بینی بیمار قرار میدهد. اگر علائمی مانند آبریزش بینی یا تورم مخاط بینی رخ دهد، این امر تشخیص را تایید میکند.
برای بیماران مبتلا به ورم ملتحمه آلرژیک (کانژنکتیویت)، آزمایش تحریک ملتحمه انجام میشود. پزشک محرک مشکوک به آلرژی را به شکل محلول آزمایشی در ملتحمه تحتانی چشم واریز میکند. پس از حدود ده دقیقه، هرگونه واکنشی مانند ریزش اشک، خارش و قرمزی زیاد چشم را ارزیابی میکند.
در تست چالش استنشاقی، بیمار دوز کمی از آلرژن مشکوک را استنشاق میکند. تست عملکرد ریه (مانند اسپیرومتری یا پلتیسموگرافی بدن) میتواند برای تعیین اینکه آیا راههای هوایی عمیق (برونشیها) بیش از حد به این امر حساس هستند یا خیر، را مشخص میکند.
تست چالش غذایی برای تأیید حساسیت غذایی مشکوک استفاده میشود. بیمار باید غذا را برای آزمایش از طریق دهان مصرف کند. پزشک آزمایش را با دوز بسیار کم شروع میکند و سپس بهتدریج آن را افزایش میدهد. در تمام مدت، او به هرگونه واکنش حساسیتی که ممکن است در بیمار رخ دهد توجه میکند.
بیشتر بخوانید: تفاوت آلرژی با سینوزیت
خطرات تست پوست آلرژیک چیست؟
در تست پوست آلرژیک، بیمار در معرض مقادیر کمی از ماده محرک آلرژی قرار میگیرد. این کار میتواند منجر به واکنشهای آلرژیک قابلتوجهی مانند تاکیکاردی، تنگی نفس، خارش یا ناراحتی شود. در موارد نادر، شوک آلرژیک (شوک آنافیلاکتیک) همراه با ایست قلبی و گردش خون میتواند ایجاد شود.
به همین دلیل، آزمایش آلرژی بهویژه آزمایش تحریک غذا یا دارو، باید زیر نظر پزشک انجام شود تا بتواند در مواقع اضطراری سریعاً داروی اورژانسی را برای بیمار تجویز کند. در صورت داشتن علائم زیر، تجویز دارو میتواند مفید باشد:
- خارش چشم
- رینیت آلرژیک
- اشکریزش چشم
- سوزش چشم
بعد از تست آلرژی چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟
برای اینکه بتوانید عوارض دیررس تست آلرژی را تشخیص دهید، باید حدود نیم ساعت بعد از تست آلرژی تحت درمان باشید.
تست آلرژی پوستی چگونه کار میکند؟
در تست پوستی آلرژی، پزشک آلرژنهای مختلفی را بهصورت محلولهای تست پوستی به پوست شما اعمال میکند. به طور معمول، آزمایش آلرژی روی ساعد یا پشت انجام میشود. محلولهای آلرژیزا بهصورت قطره روی پوست ریخته میشود و مقدار بسیار کمی از آلرژن با استفاده از یک سوزن کوچک به پوست تزریق میشود. تست پوست آلرژیک مثبت بهخودیخود آلرژی را ثابت نمیکند، فقط وجود آنتیبادیهای IgE مخصوص آلرژن را در پوست ثابت میکند.
چه زمانی تست پوست آلرژیک انجام میشود؟
آزمایش پوستی عمدتاً زمانی استفاده میشود که بیمار مشکوک به آلرژی استنشاقی باشد. یک آلرژی است که در آن آلرژنهای محرک استنشاق میشوند. معروفترین نمونهها عبارتاند از:
- تب یونجه (حساسیت به گرده گل)
- آلرژی به کنه گردوغبار
- حساسیت به شوره حیوانات
- آلرژی به قالب
لیستی از آلرژیهای رایج
آلرژی میتواند محرکهای مختلفی داشته باشد و خود را به روشهای مختلف نشان دهد. از جمله واکنشهای آلرژیک رایج عبارتاند از:
- تب یونجه
- آلرژی به گردوغبار خانگی
- آلرژی حیوانی
- آلرژی به کپک
- آلرژی به نیش حشرات
- آلرژی غذایی
- آلرژی دارویی
توصیه ما برای تست پوست آلرژیک
اینکه چه زمانی تست پوست آلرژیک معنا پیدا میکند به علائم آلرژی بستگی دارد. این تستها معمولاً زمانی استفاده میشوند که فرد بدون اینکه دلیلی داشته باشد، علائمی مانند عطسه، آبریزش چشم، گلودرد یا بثورات پوستی داشته باشد. در این مواقع پزشک معمولاً آزمایش آلرژی را انجام میدهد. آنچه مورد آزمایش قرار میگیرد به آلرژن احتمالی بستگی دارد.
روشهای مختلفی برای تست آلرژی وجود دارد. اینکه کدام پزشک مناسب است، به علائم آلرژی بستگی دارد. بر اساس واکنش فیزیکی به آلرژنهای آزمایشی یا بر اساس نشانگرهای خاص در خون، پزشک میتواند تشخیص آلرژی را تأیید، مشخص و درمان کند. ضمناً هزینههای انجام شده برای تست آلرژی معمولاً توسط شرکت بیمه پوشش داده میشود.