تفاوت آلرژی با سینوزیت : بیماری های سینوزیت و آلرژی از جمله بیماریهایی میباشند که میتوانند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. سینوزیت نوعی بیماری است که با علائمی مانند تب، سردرد، ترشحات چرکی از بینی و ترشحات پشت حلق مشخص میشود. سینوزیت با درمان یا بدون درمان پس از گذشت چند روز بهبود پیدا میکند و اگر مزمن شود معمولا یک زمینه آلرژی در فرد ایجاد میکند. آلرژی و سینوزیت میتوانند هر دو بسیار دردسر آفرین باشند و مشکلاتی را برای سلامتی شما به وجود آورند.
آلرژی در نتیجه واکنش سیستم ایمنی بدن انسان به برخی از عوامل حساسیتزا مثل گرده گلها، گرد و غبار و تماس با حیوانات خانگی به وجود میآید در حالی که سینوزیت به عفونت سینوسها گفته میشود که در نتیجه بروز آلودگی در مجاری بینی ایجاد خواهد شد. هم سینوزیت و هم آلرژی موجب التهاب بینی میشوند و علائم مشترکی همچون گرفتگی بینی را دارند.
سینوزیت چیست؟
سینوزیت به التهاب سینوسها گفته میشود. به طور کلی سینوسها حفرههای توخالی در ناحیه جلویی جمجمه (در صورت) شامل پیشانی، گونهها و در میان و پشت چشمها می باشند. سینوسهای بینی در ناحیه گونهها در اطراف و پشت بینی قرار دارند. اعتقاد بر این است که یکی از عملکردهای این سینوس ها، گرم کردن، مرطوب نمودن و تصفیه هوای عبوری از کانالهای بینی می باشد.
در اغلب موارد مخاط سینوسها به علت باکتری یا ویروس و یا حساسیت مسدود میشوند و ارتباط میان سینوس و بینی بسته میشود. با بسته شدن سینوسها توسط ترشحات، محیط مستعد برای رشد میکروبها، تجمع هوا و موکوس به دیواره سینوسها فشار وارد میشود و باعث درد در آن نواحی می گردد. پس با تعریفی سادهتر میتوان گفت هرگاه سینوسها عفونی یا ملتهب شوند، شخص دچار سینوزیت شده است. این حفرهها به طور طبیعی باید در شبانه روز حدود یک لیتر ترشحات شفاف داشته باشند که وارد مجرای بینی شده و به ته حلق راه میابند. افراد این ترشحات را با عمل بلع خود وارد دستگاه گوارش میکنند و این امر کاملا طبیعی است.
انواع سینوزیت
۱) انواع سینوزیت بر اساس موقعیت سینوسها:
سینوس فکی: محل قرارگیری این سینوسها در زیر چشم و در استخوان گونه میباشد. هنگامی سینوس فکی درگیر سینوزیت میشود که شخص احساس فشار و درد در ناحیه گونه خود دارد و اغلب با دندان درد و سردرد همراه است.
سینوس پیشانی: این سینوسها در قسمت بالای چشمها و در استخوان پیشانی قرار گرفته اند. این نوع سینوس از سن هفت سالگی به بعد تشکیل می شود. هنگامی که شخص دچار سینوزیت پیشانی شده باشد در ناحیه بالای چشمان خود احساس درد دارد.
سینوس اتموئید یا پرویزنی: محل استقرار این سینوسها بین چشمها و بینی و در استخوان پرویزنی قرار دارد. سینوزیت پرویزنی باعث ایجاد درد و فشار در ناحیه بین چشمها و بینی می شود.
سینوسهای شب پرهای: این سینوسها در مرکز استخوان جمجمه و زیر غده هیپوفیز قرار دارند. این سینوسها در سن بلوغ ظهور پیدا میکنند. سینوزیت شب پرهای باعث ایجاد درد در ناحیه پشت چشمها میشود.
۲) انواع سینوزیت بر اساس دوره بیماری:
سینوزیت حاد: سینوزیت حاد با یک سرماخوردگی که عامل آن وجود ویروس است، شروع میشود. سرماخوردگی سینوزیت را ایجاد نمیکند اما باعث ملتهب شدن سینوسها میشود. اگر بخواهیم کمی تخصصیتر راجع به سینوزیت حاد صحبت کنیم باید بگوییم اطراف دهان و بینی افراد باکتریهای گوناگونی زندگی میکنند، سلولهای مژکدار داخل حفرات هوا (سینوسها) با حرکات ضربهای شکل باعث راندن موکوس، میکروبها ،ذرات گرد و غبار به سمت حلق و معده میشوند و به عنوان یک تله برای به دام انداختن ذرات آلوده محسوب میشوند.
علائم سینوزیت حاد
۱) احساس درد و فشار در نواحی سینوسها که با توجه به محل قرار گرفتن سینوس محل درد و فشار نیز متفاوت است.
۲) گرفتگی بینی وخروج ترشحات غلیظ و زرد یا سبز رنگ از بینی و یا پشت حلق از دیگر علائم سینوزیت حاد میباشد.
۳) از دیگر علائم میتوان به سرفه شدید، درد گوش، درد گلو و بوی بد دهان نیز اشاره کرد.
سینوزیت مزمن: هنگامی که فرد به طور مکرر دچار سینوزیت حاد میشود و به درستی به این بیماری توجه نمیکند و یا هنگامی که عفونت سینوس سه ماه یا بیشتر باقی بماند، شخص دچار سینوزیت مزمن میگردد. در برخی موارد حساسیت به موادی مانند قارچها و یا گردهها نیز باعث پدید آمدن سینوزیت مزمن میگردد.
علائم سینوزیت مزمن
بروز نشانه های سرماخوردگی، خستگی، تخلیه چرکین بینی، سردرد، به سختی نفس کشیدن و کاهش و یا حتی از بین رفتن حس بویایی.
عوارض احتمالی سینوزیت
آسم: از سینوزیت میتوان به عنوان یکی از عوامل اساسی در ایجاد حملههای آسم یاد کرد.
مننژیت: در صورتی که عفونت به سمت مغز گسترش پیدا کند میتواند باعث بروز مننژیت نیز گردد.
مشکلات بینایی: با گسترش عفونت به حفره چشم، کاهش بینایی و حتی در مواردی نابینایی رخ میدهد.
آسیب عروقی: اطراف سینوسها سیاهرگهایی وجود دارند که اگر با عفونت درگیر شوند باعث بروز سکته مغزی در شخص میشوند.
عفونت گوش: ایجاد عفونت حاد در سینوسها باعث عفونی شدن گوشها نیز میشود.
آلرژی چیست؟
آلرژی (رینیت) از نظر لغوی بر التهاب غشاهای مخاطی بینی دلالت دارد اما از نظر بالینی به گروهی از اختلالات در بینی گفته میشود که با یک یا چند علامت شامل عطسه، خارش بینی، آبریزش و گرفتگی (احتقان) بینی مشخص میشوند. عامل رینیت ممکن است آلرژیک، غیرآلرژیک، عفونی، هورمونی، وابسته به شغل و یا موارد دیگر باشد. مواد حساسیت زا و آلرژنها شایعترین عامل ایجاد رینیت هستند.
هرچند که ممکن است عامل بین ۳۰ تا ۵۰ درصد رینیتها غیر آلرژیک باشد. همچنین شایان ذکر است بر اساس نتایج مطالعات انجام شده عامل حدود ۴۴ تا ۸۷ درصد از موراد رینیت، ممکن است ترکیبی از عوامل آلرژیک و غیرآلرژیک باشند. در حال حاضر رینیت آلرژیک به عنوان شایع ترین عامل رینیت، موجب ابتلای ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد درکشورها مختلف جهان می شود. در آمریکا حدود ۳۰ تا ۶۰ میلیون هر ساله به رینیت آلرژیک مبتلا می شوند. همچنین گاهی رینیت آلرژیک در ایجاد سینوزیت دخالت دارد.
انواع آلرژی
آلرژی خود میتواند به دو نوع فصلی و دائمی تقسیم بندی شود:
۱) آلرژی از نوع فصلی معمولا به دلیل وجود گرده گل و گیاهان در هوا بروز میکند.
۲) آلرژی دائمی در پی وجود گرد و خاک بروز میکند. در این گرد و خاک موجودات ریزی به نام مایت وجود دارند که فضولات این جانوران بسیار حساسیت زا میباشد. افرادی که نسبت به آلودگی، دود و گرد و خاک آلرژی دارند، باید سعی کنند از این فضاها دوری کنند.
شباهت آلرژی و سینوزیت
از جمله شایعترین بیماریها در انسان می توان به آلرژی بینی و سینوزیت اشاره کرد. این بیماریها از مهمترین بیماریهایی میباشند که کیفیت زندگی فرد مبتلا شده را تحت تاثیر خود قرار می دهند و موجب تحمیل هزینههای زیادی برای بیماران و سیستمهای بهداشتی کشورهای مختلف میشوند. در طول هر سال حدود میلیونها ساعت کاری در اثر مبتلا شدن به این بیماریها از دست می رود و یا نوجوانان و کودکان در طول هر سال تقریبا میلیونها روز از مدرسه خود را بخاطر عوارض ناشی از سینوزیت یا آلرژی از دست میدهند.
تفاوت سینوزیت و آلرژی
آلرژی میتواند در هر مرحلهای از زندگی چه دوران طفولیت و چه بزرگسالی رخ دهد. اگر فردی از دوران کودکی درگیر آلرژی شود ممکن است در بزرگسالی نسبت به مواد جدیدتری نیز آلرژی پیدا کرده و مشکل وی حتی بیشتر شود. وقتی شما به چیزی آلرژی دارید، سیستم دفاعی بدنتان در واکنش و پاسخ به آن ماده یک ماده شیمیایی به نام هیستامین ترشح میکند.
عفونت سینوسی و به اصطلاح سینوزیت مزمن زمانی ایجاد میشود که مجرای بینی ملتهب شود. سینوزیت اغلب بر اثر عامل ویروسی به وجود میآید و با ملتهب شدن مجاری بینی، مخاط در آنجا جمع شده و شدت علائم را تشدید میکنند. در سینوزیت علاوه بر گرفتگی بینی و سردرد علائم دیگری همچون درد در اطراف گونهها و چشم نیز وجود دارد. عفونتهای سینوسی موجب غلیظ شدن و تغییر رنگ مخاط و بوی بد دهان نیز میشوند.
مقایسه علائم بین آلرژی و سینوزیت
نشانههای آلرژی و سینوزیت آلرژیک را به طور جداگانه برای شما شرح میدهیم تا به کمک آنها بتوانید تفاوت بین سینوزیت و آلرژی را بهتر تشخیص دهید:
علائم آلرژی
فرد مبتلا به آلرژی علائم زیر را دارد:
۱) سردرد
۲) گرفتگی بینی
۳) عطسه
۴) خارش
۵) چشمان اشک آلود
۶) سخت نفس کشیدن از راه بینی
علائم سینوزیت
عفونت سینوس با نشانههای زیر همراه است:
۱) سردرد
۲) گرفتگی بینی
۳) درد در ناحیه گونهها و چشم
۴) ترشحات (خلط) زرد یا سبز از بینی یا دهان
۵) سخت نفس کشیدن از راه بینی
۶) کاهش قدرت بویایی
۷) درد دندان
۸) تب
۹) تنفس سخت
درمان سینوزیت و آلرژی
در چگونگی درمان سینوزیت و درمان آلرژی، شباهتها و تفاوتهایی وجود دارد، مثلا در هر دوی آنها ممکن است لازم باشد تا از اسپری بینی استفاده شود تا گرفتگی بینی بهبود یابد. به منظور درمان آلرژی از آنتی هیستامین استفاده میشود تا پاسخ سیستم دفاعی بدن و ترشح هیستامین مسدود شده و فرد علائم کمتری را بروز دهد. آلرژی اگر شدید باشد پزشک حتما از داروهای درمانی دیگری نیز استفاده خواهد کرد.
با مصرف داروهای آلرژی، عفونت سینوسی مداوا نخواهد شد.
برای رهایی یافتن از عفونتهای ویروسی، بهترین راهکار این است که:
۱) تا جایی که میتوانید استراحت کنید.
۲) فراوان مایعات بنوشید.
۳) جهت مرطوب نگه داشتن بینی از اسپری مخصوص استفاده کنید.
۴) اگر به آلرژی مبتلا بودهاید، مصرف داروهای خود را همچنان ادامه دهید.
اگر سینوزیت شما عامل ویروسی داشته باشد با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان نیست، با این حال اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت شما بر اثر باکتری ایجاد شده است، احتمالا آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. اگر پس از مصرف آنتی بیوتیک حس کردید که در حال بهبود هستید، مصرف دارو را همچنان تا انتها ادامه دهید، زیرا ممکن است عفونت دوباره بازگردد.